De afgelopen decennia is het aantal gevallen van onvruchtbaarheid wereldwijd toegenomen, waarbij vooral onvruchtbaarheid bij mannen een groot probleem is. Dr. Yoni Baert van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) onderzoekt de afname van vruchtbaarheid bij mannen. Ondanks deze groeiende trend ontbreekt het wetenschappers aan een relevant in vitro model, buiten het menselijk lichaam, om diepgaande studies uit te voeren. “Testiculaire organoïden van menselijk medisch afval kunnen een substitutie zijn voor proefdieren”, zegt Baert.
De mannelijke vruchtbaarheid gaat wereldwijd zienderogen achteruit. “De zaadproductie is de laatste vijftig jaar met bijna de helft gedaald dus er is duidelijk iets mis”, zegt Baert. “Er zijn onrechtstreekse bewijzen die wijzen op de negatieve impact van zaken die we binnen krijgen via de lucht en voedsel of waarmee onze huid in contact komt. Die stoffen interfereren waarschijnlijk met de normale werking van de teelballen. Daarnaast zijn er nog veel oorzaken die nog niet gekend zijn. Er is dus dringend nood aan een studie-model voor de teelballen en dit zowel voor fundamenteel onderzoek naar de werking van het voorplantingsstelsel als de impact van bepaalde stoffen. Tot nu toe gebruiken de meeste onderzoekers dierproeven voor deze doeleinden”.
Baert wilt een model introduceren op basis van organoïden. Een organoïde is een kunstmatig orgaan dat in het lab wordt gemaakt op basis van stamcellen. Tot nu toe gebruikte Baert muizencellen, maar hij vond een humaan alternatief. “Medisch afval, weefsel van mensen na een operatie, kan een interessante oplossing zijn”, zegt Baert. “Normaal wordt dat afval na een ingreep weggegooid. Maar dat gaat soms over heel grote organen waar wij miljoenen, soms zelfs miljarden cellen uit kunnen halen om in vitro onderzoek op uit te voeren.” Dan zijn er geen dierproeven nodig en zijn de cellen van een humane bron. “Ik draag dierproefvrij onderzoek hoog in het vaandel”, zegt Baert. “Het is ten eerste niet fijn om met proefdieren te werken, het kost veel geld en het is ook niet altijd toepasbaar. Resultaten van onderzoeken bij dieren zijn namelijk niet altijd relevant voor de mens. Er zijn zoveel nadelen aan verbonden. Soms kan het niet anders, dat moeten we toegeven, maar als we het kunnen vermijden dan moet dat ons doel zijn.
Over Yoni Baert
Dr. Yoni Baert maakt deel uit van de VUB-onderzoeksgroepen 'In vitro Toxicology & Dermato-Cosmetology' (IVTD) en 'Biology of the Testis' (BITE). Daarnaast is Baert lid van IC-3Rs, een innovatiecentrum van de VUB dat het gebruik van de 3V‘s promoot en kennis deelt over dierproefvrije onderzoeksmethoden.
Het 3V-principe staat voor: het Vervangen van dierproeven door andere onderzoeksmethodes, het Verminderen van het aantal proefdieren en het Verfijnen van de proeven voor minder ongerief of lijden en voor een beter dierenwelzijn.
Joint 3R Symposium
Van 19 tot en met 21 september organiseren IC-3R's, EU-TWINALT & RE-Place een symposium rond dierproefvrije onderzoeksmethoden op de VUB-campus in Jette. Onderzoekers van over de hele wereld delen hun inzichten over hoe zij gebruik maken van dierproefvrije methoden. Het is slechts één van de organisatoren hun initiatieven om wetenschappers, openbare onderzoeksinstellingen, de industrie en andere betrokken partijen te sensibiliseren en te engageren om dierproeven te vervangen door alternatieve methoden wanneer dat wetenschappelijk verantwoord is.
Dr. Yoni Baert spreekt op 21 september op het symposium over zijn dierproefvrij onderzoek naar een humaan relevant in vitro model voor onderzoek naar mannelijke onvruchtbaarheid.
Ontdek het volledige programma hier.