Het viaduct van Vilvoorde moet hersteld worden. De voornaamste oorzaak van de sleet aan het bekende viaduct is corrosie: de onderliggende wapening roest en duwt het beton rond het gecorrodeerde wapeningsijzer los, waarna de corrosie nog verder woekert. Dat gebeurt in bijna alle toepassingen waarin ijzer, zink, aluminium, titanium en koper verwerkt zijn. Vorsers van de VUB-onderzoeksgroep SURF van de faculteit Ingenieurswetenschappen onderzoeken de voorspeldbaarheid van corrosie voor al die mogelijke toepassingen en stellen hun bevindingen voor tijdens het belangrijkste corrosiecongres ter wereld dat van 27 tot 31 augustus in Brussel plaats zal vinden.
“De algemene kost van corrosie is gigantisch’, zegt VUB-professor Herman Terryn, die samen met onder andere zijn VUB-collega Iris De Graeve het congres organiseert. “Het kostenplaatje bedraagt - afhankelijk van de bron - tussen 3 en 6 % van het BNP. Dat is vergelijkbaar met de kostprijs van ons onderwijs. Studies tonen aan dat met een betere kennis, opvolging, selectie en bestrijding van corrosie ongeveer de helft van die kosten gerecupereerd kunnen worden, een besparing van miljarden euros. Bovendien kan ons onderzoek helpen om gevaarlijke situaties te anticiperen en te vermijden.”
“Corrosiebestrijding wordt vaak vergeleken met geneeskunde waarin een gezond leven - het voorkomen van corrosie -, de genezing van een patiënt - corrosiebehandeling - en de inschatting van de levensduur - hoe lang kan een metaalstructuur nog stand houden? -, centraal staan”, aldus Terryn. “De metalen die we gebruiken bevinden zich in een zogenaamd metallische toestand, en zijn doorgaans doelbewust ontwikkeld tot technische metaallegeringen met duurzame belangrijke eigenschappen, zoals sterkte of hun elektrische geleiding, die nodig zijn in tal van toepassingen. Maar die metallische toestand is in de natuur eerder zeldzaam, tenzij bij de edele metalen zoals goud en dan in zeer zeldzame hoeveelheden. De metalen die talrijk in onze aardkorst aanwezig zijn en die we dan ook veel kunnen gebruiken, zoals ijzer, aluminium en zink, zitten als oxides of andere verbindingen stabiel gebonden in ertsen. Om die sterke verbindingen uit die ertsen te breken en de metalen eruit te halen, is heel veel energie nodig. Door de metalen langer in hun onstabiele maar bruikbare vorm te houden, kan je dus potentieel enorme hoeveelheden energie besparen.”
Helaas: het bijzondere aan de natuur is dat alles erin streeft naar de meest stabiele toestand, zo ook die gewonnen metalen. Geen ​ enkele kans gaat voorbij aan een metaal om terug te keren naar die natuurlijke, meest stabiele toestand van het erts. “Wij nemen metalen uit de natuur, en de natuur neemt ze terug, en dat noemen we corrosie”, legt Terryn uit. “Zelfs bij simpele blootstelling aan de vochtige Belgische zeelucht, gaat een metaal liefst oxideren in metaalionen die ontsnappen of opnieuw oxides of andere verbindingen vormen. Back to nature dus. Dat betekent helaas ook dat onze kostbare metalen worden aangetast en falen in hun toepassing. In het geval van ijzer spreekt men in de volksmond van roest. Corrosie is de meer algemene term die voor alle metalen gebruikt kan worden.”
In onze moderne samenleving is corrosie een enorm probleem, denk maar aan het roesten van stalen bruggen, of betonrot in tunnels of aan zeepieren, of de corrosie aan auto’s, schepen, vliegtuigen, windmolens, tot structuren waar een enorm risico aan verbonden is, zoals in de petrochemie, om nog te zwijgen over de nucleaire centrales.
“Tijdens het congres EUROCORR2023 komen de academische en industriële wereld samen in de strijd tegen corrosie. Dit jaar zal er in Brussel vooral aandacht zijn voor de rol van corrosie in de transitie-industrie, waar metalen een cruciale rol in spelen, denk maar aan recyclage van metalen, CO2-vrije productie, 3D-printen van metalen, en de rol van metalen in de energietransitie (windmolens, batterijen, , waterstofopslag en -transport, nieuwe nucleaire centrales).
De VUB groep SURF (Home | SURF VUB) speelt al decennia een pioniersrol in het begrijpen en bestrijden van corrosie van metalen met toepassing in al die sectoren. Hierbij gaat er vooral veel aandacht naar het voorspellen van de corrosie op basis van modellen, AI en machine learning.
Het congres vindt plaats van zondag 27 tot donderdag 31 augustus 2023 zal in Square in Brussel. Eurocorr (EUROCORR 2023) is het grootste jaarlijkse corrosiecongres in de wereld (1000 deelnemers) dat geleid wordt door de European CorrosionFederation (efcweb.org). Het thema is Driving corrosion prediction and protection towards a circular economy. Het brengt wetenschappers en industrie samen vanuit alle hoeken van de wereld, die zich buigen over het voorspellen en de preventie van corrosie van alle metalen. De Belgische organisatie van de 2023 editie is een samenwerking tussen de Vrije Universiteit Brussel, de Universiteit van Mons, de Belgische Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Metalen VOM en Materia Nova.