Vorig academiejaar startte de master Basisonderwijs aan de VUB, voor leraren kleuter- of lager onderwijs die zich verder willen verdiepen en hun eigen onderwijspraktijk op een wetenschappelijke manier willen onderzoeken. Frederik Steyvers geeft al zes jaar les in de GO! basisschool De Mozaïek in Schaarbeek en volgt sinds vorig jaar de opleiding.  

Ook gepassioneerd door lesgeven? Volg de master Basisonderwijs aan de VUB.

Wat was jouw drijfveer om aan de VUB te starten? 
Frederik Steyvers: “Ik wilde meer kennis opdoen omdat ik merkte dat ik lesgaf vanuit mijn buikgevoel en voor de klas veel uitprobeerde. Ik had nood aan meer verdieping en wilde aftoetsen of het wel klopt wat ik op school doe en of dat efficiënt is. Ik wilde het lesgeven meer onderbouwd hebben, mijn vaardigheden verbeteren en mezelf uitdagen om te vernieuwen. In de lessen werden me al heel wat zaken aangereikt die ik meeneem naar school. Misschien zijn niet alle academische vaardigheden die ik tijdens het schakelprogramma in het eerste jaar leerde rechtstreeks toepasbaar in de klas, maar met de mastervakken gebeurt dat nu wel voortdurend. De taken zijn echt gericht op jouw klaspraktijk, op jouw school.”  

Leerkracht Frederik Steyvers

“Ik had mijn stage gedaan in een dorpsschool. Een goede ervaring, maar ik had het gevoel dat ik in Brussel meer impact zou kunnen hebben” 

Waarom wilde je leraar worden? 
“Dat wilde ik van kinds af aan al heel graag doen. Na het middelbaar werd het een heel evidente keuze. Ook een gemakkelijke omdat het me goed ligt om met kinderen bezig te zijn en om iets voor hen te kunnen betekenen.” 

Het lijkt niet zo voor de hand liggend om als kind al leraar te willen worden. Had je een inspirerend voorbeeld? 
“Ik heb mijn schooltijd altijd als heel prettig ervaren, het is een periode waarop ik met heel veel plezier op terugkijk. Mijn leerkracht aardrijkskunde in het secundair onderwijs gaf op zo’n natuurlijke manier en zo begeesterend les waardoor hij elke leerling erbij betrok. Tijdens een van zijn lessen dacht ik: zo wil ik het later ook doen.” 

Was lesgeven in De Mozaïek een bewuste keuze? 
“Het was wel een bewuste keuze om in Brussel les te gaan geven. Ik had mijn stage gedaan in een dorpsschool. Een goede ervaring, maar ik had het gevoel dat ik als leraar in Brussel meer impact zou kunnen hebben. Dat ik Brussel altijd een fijne stad heb gevonden speelde natuurlijk ook mee.” 

Wil je straks met je masterdiploma een andere richting uitgaan? 
“Dat is op dit moment niet mijn intentie. Op termijn wil ik binnen de school mee het beleid gaan bepalen en een visie uitwerken. Toch denk ik niet dat ik deze job tot mijn pensioen zal blijven doen want de loopbaan in het onderwijs is een heel vlakke en ik heb iets te veel ambitie om heel mijn leven hetzelfde te blijven doen.” 

Hoe combineer jij het lesgeven met je studie? 
“Ik heb mijn schakelprogramma verspreid over anderhalf jaar en ik neem nu al een aantal mastervakken al op. De VUB heeft haar programma vooral gericht op avond- en woensdagnamiddagonderwijs, dat maakt het heel goed combineerbaar. Enkele mastervakken, zoals psychologie, volg je samen met andere VUB-studenten. Die lessen worden overdag gegeven maar er zijn alternatieven voorzien om ze op een ander tijdstip in te halen. 

Leerkracht Frederik Steyvers

"In het basisonderwijs wordt niemand betaald naar het niveau, ook niet met een masterdiploma"

Zijn er op de school waar je nu lesgeeft specifieke uitdagingen? 
“Ik heb nu een klas in het vijfde leerjaar van 26 leerlingen, waarvan maar een leerling thuis Nederlands spreekt. Die uitdaging is heel boeiend om mee aan de slag te gaan. Het impliceert dat ook bij andere vakken die uitdagingen blijven bestaan. Maar ik ben er heilig van overtuigd dat de kinderen uit mijn klas op hetzelfde niveau kunnen rekenen als kinderen met een Nederlandstalige achtergrond. Het probleem is dat ze botsen op het begrijpen van een vraagstuk in taalkundige zin. Daar moeten we ons terdege van bewust zijn. Op jongere leeftijd lijkt die taalachterstand misschien minder problematisch maar later wordt die kloof alleen maar groter.”  

Er is wat onduidelijkheid rond de verloning van het masterdiploma in het onderwijs. 
“Voor alle duidelijkheid: het loon is niet mijn grootste drijfveer maar ik hoop wel dat die plannen om als master vergoed te worden erdoor komen. Want als men wil dat er meer expertise in de klas komt, vind ik dat daar een correcte verloning tegenover moet staan. In het basisonderwijs wordt niemand betaald naar het niveau, ook niet met een masterdiploma. Jammer, want dat houdt zij-instromers met een masterdiploma misschien tegen, terwijl de nood aan gediplomeerde leerkrachten, zeker in Brussel, juist zo hoog is.”  

Joost Vaesen en Els Consuegra organiseren vanuit het Multidisciplinair Instituut Lerarenopleiding (MILO) mee de master Basisonderwijs. “Om aan de noden in het Brusselse basisonderwijs tegemoet te komen, zijn expertise en competenties nodig. De masteropleiding voegt dat verdiepende niveau toe aan de al bestaande opleidingen”, lichten ze toe. 

Els Consuegra

Els Consuegra

Waarom is er nood aan een masteropleiding Basisonderwijs? 
“De troef van onze opleiding is dat we bovenop de reguliere vakken extra verdiepende kaders gaan bieden, met een kritische reflectie van leermaterialen. We hebben een hele component rond alles wat met academische onderzoekscompetenties te maken heeft. We werkten samen met de Erasmushogeschool Brussel om de opleiding vorm te geven en zetten gemengde docententeams in. De focus op Brussel en de brede rand is ook heel doelbewust, om superdiversiteit niet als een probleem maar als een pluspunt te zien. Partnerscholen vragen ons ook om dat pad te kiezen. Het is dus fijn om te zien dat we veel studenten hebben die al actief zijn in scholen in Brussel en de Brusselse rand en dat op die manier ook voor onze partners rendeert als een eerste intro.” 

"De focus op Brussel en de brede rand is ook heel doelbewust, om superdiversiteit niet als een probleem maar als een pluspunt te zien"

Hoe pakt de opleiding dat concreet aan? 
“Voor veel leraren zijn de grootste uitdagingen de administratie of het klasmanagement, maar ook wel echt omgaan met die diversiteit. De opleiding zoals wij die hebben vormgegeven, is daar om die reden ook specifiek op toegespitst. Want het is wel zo dat veel leraren daar een rol in willen spelen, en onderwijs als een motor van verandering willen inzetten. In deze master zoeken we samen naar handvaten om met die uitdagingen om te gaan. Door die praktijkkennis van leraren te combineren met inzichten uit wetenschappelijk onderzoek, gaan ze oplossingen ontwikkelen voor uitdagingen waar zij op dagdagelijkse basis tegenaan lopen in hun eigen school. Hoe creëer je in die superdiverse context een inclusieve leeromgeving waar zowel excellentie als gelijke kansen centraal staan? Dat is uitdagend en dat vereist dat we die vormen van expertise samenleggen. Wij zijn niet de experten die leerkrachten opleggen hoe ze het moeten doen; we ontmoeten elkaar op gelijke voet.” 

Praktijkkennis is een belangrijk onderdeel van de master. Wat verwachten jullie daarin van de studenten? 
“De praktijkopdrachten hebben we ontworpen samen met partnerscholen, zodat die ook meteen impact kunnen hebben in die scholen. Leraars, schoolleiders of kwaliteitszorgmedewerkers die vandaag al in een basisschool aan de slag zijn, kunnen een deel van hun opdrachten voor de opleiding ook rechtstreeks voor hun school inzetten. Die win-win zoeken we echt op. Het is een praktijkgerichte opleiding, maar tegelijk natuurlijk ook een opleiding in academische vaardigheden. Die transitie van werken op een school of afgestudeerd zijn in een professionele bachelor naar studeren aan de universiteit kan een grote drempel zijn, dus daar begeleiden we studenten in. Iedereen krijgt een intakegesprek, we hebben een speciale assistent als vast aanspreekpunt en we investeren in een netwerk onder studenten, zodat ze makkelijk met elkaar kunnen overleggen. Zo kunnen ze hier in dialoog gaan met collega’s die met dezelfde vragen zitten. Dat is ook iets wat ze niet altijd op de eigen school vinden.” 
 

"Wij zijn niet de experten die leerkrachten opleggen hoe ze het moeten doen; we ontmoeten elkaar op gelijke voet"

Worden leerkrachten ook verloond volgens hun diploma eens ze al die extra kennis en ervaring op zak hebben? 
"Vandaag is de lerarenloopbaan best vlak. Dat is een bekend probleem en we zien dat vooral in Brussel en andere steden. Er is een veel groter aandeel leerkrachten met weinig ervaring. Dat is jammer, want in de meest uitdagende contexten staan dus de minst ervaren lerarenkorpsen. Stel dat er een bonus zou zijn om in die diverse stedelijke scholen aan de slag te gaan, zouden we daarmee het probleem van die vlakke loopbaan kunnen verhelpen.” 

“Door dat masterdiploma bieden leerkrachten heel duidelijk een meerwaarde in de praktijk. Ze zien dat ook zo voor zichzelf. Ze versterken vaak de scholen als teacher leader die veranderingen mee leidt of startende leraren onder de vleugels neemt. Zij nemen bijvoorbeeld ook nieuwe didactische vormen kritisch onder de loep op verschillende manieren. Er is ook een duidelijke behoefte aan iemand die dat soort rollen opneemt in scholen. Helaas is er vertraging in het dossier over de loopbaan van leraren. Volgens de laatste uitspraken van bevoegd minister Demir zal dat dit najaar worden uitgeklaard.” 

Joost Vaesen

Joost Vaesen

"Met een bonus om in die diverse stedelijke scholen aan de slag te gaan, kunnen we het probleem van die vlakke loopbaan verhelpen"

Zou het afgestudeerde masterstudenten tegenhouden om hun carrière in het onderwijs verder te zetten zonder die regeling? 
“In juni studeren onze eerste masterstudenten af. Als dat kader niet op tijd geregeld zou zijn, vrezen we voor de uitstroom van die heel sterke profielen uit het onderwijs. Het is wel hartverwarmend om te zien dat vele tientallen studenten bij ons toch die stap gezet hebben, ondanks het feit dat er een zeer onzeker kader is. De motivatie is in de eerste plaats bijleren en hun praktijk versterken, maar het is maar normaal dat je op termijn op masterniveau aan de slag wil gaan. Ik denk ook de minister dat wel beseft en ziet dat die versterking in het basisonderwijs nodig is en een master daar ook kan voor zorgen.” 

Wil jij je verder verdiepen met de masteropleiding Basisonderwijs? Lesgeven én studeren tegelijkertijd? Dankzij een flexibel traject is het mogelijk. De meeste van je medestudenten zitten ook in die situatie, waardoor je er zeker niet alleen voor staat. Je kan ook instappen in februari. 

Meer weten over de master Basisonderwijs

Master

Master of Science in Basisonderwijs

Standaard traject

Ook als werkstudent

Schakelprogramma

Schakelprogramma Master of Science in Basisonderwijs

Standaard traject

Ook als werkstudent