Op vrijdag 26 mei 2023 hield de faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie haar jaarlijkse netwerkevenement voor alumni, studenten en medewerkers (LK Generations). Dit jaar werd de lange en eminente carrière van Romain Meeusen gevierd, nu hij zich opmaakt om eind september met emeritaat te gaan.
Professor Meeusen heeft een indrukwekkende carrière achter de rug als hoofd van zijn onderzoeksgroep Menselijke Fysiologie & Sportkinesitherapie (MFYS) en bekleedde verschillende leerstoelen, waaronder de Franqui-leerstoel aan de ULB in 2009. Binnen de faculteit was hij vicedecaan voor studentenzaken (2012-2014), vicedecaan van de faculteit (2014-2017), lid van de universitaire senaat sinds 2012, en van de Raad voor Onderzoek en de Raad voor Innovatie en Valorisatie. Van 2018-2022 was hij vicerector Internationalisering. De VUB International Relations office schaarde zich met onze voormalige vicerector rond de tafel voor een gesprek, waarin hij terugblikt op een wel gevulde carrière.
Hoe was het om vicerector Internationalisering te zijn en de VUB wereldwijd te vertegenwoordigen?
Romain Meeusen (RM): "Internationalisering heeft me altijd geïnteresseerd omdat het een rode draad was doorheen mijn onderzoek. Maar 2018-2022 was natuurlijk niet de gemakkelijkste tijd, want niet lang nadat ik begon als vicerector Internationalisering werd onze toenmalige rector Caroline Pauwels ziek, en aangezien ik de oudste vicerector was, nam ik haar werk over, zodat ik uiteindelijk drie banen had: vicerector Internationalisering, waarnemend rector, en ik had ook nog mijn baan bij MFYS. Ik pakte het aan door mijn tijd fysiek te verdelen over de drie locaties: Ik begon om 6.30 uur in het kantoor van mijn onderzoeksgroep, daarna verhuisde ik naar het kantoor van International Relations of het Rectoraatsgebouw, afhankelijk van waar ik het eerst nodig was, en op elke locatie concentreerde ik me op de opdracht om de verschillende onderwerpen niet te vermengen. Dat was niet altijd gemakkelijk, want het rectoraat had soms andere ideeën dan het International Relations office, en die moesten we met elkaar verzoenen. En toen kwam Covid er nog bij, wat mijn taak als vicerector Internationalisering zwaar maakte, omdat ik onze studenten moest vertellen dat ze niet mochten reizen. Dat was echt niet leuk. We moesten een duidelijke en consistente boodschap houden, maar dat betekende dat we veel studenten moesten teleurstellen, en dat was moeilijk."
En wat was het leukste aan onze vicerector zijn?
RM: "De mensen. Ongetwijfeld. Ze werken zo hard, en de International Relations office is voortdurend onderbemand, waardoor de mensen daar kameleons moeten zijn en verschillende taken moeten jongleren. Dat lukt ze wel, maar het is soms moeilijk, al is de inzet en drive die ze in hun werk stoppen enorm. Ik mis jullie allemaal. Jullie zijn zo'n geweldig team."
Wat zijn de hoogtepunten in je carrière als je terugkijkt?
RM: "Mijn carrière begon met de vraag 'wat gebeurt er in de hersenen tijdens inspanning'. En een neuroloog daagde me uit om dat uit te zoeken door die vraag te testen op wielrenners. Dus dat heb ik gedaan, en van daaruit is het allemaal in een stroomversnelling geraakt. Het feit dat ik alles nu in de veilige en bekwame handen van Bart (professor Roelands, nu hoofd van MFYS) kan laten, is ook een hoogtepunt omdat het mij overbodig maakt, wat een van mijn carrièredoelen is geweest: mezelf overbodig maken. Het is nu aan de jongere generaties om het werk voort te zetten en door te zetten."
Dit is het terugkerende thema dat ook bij zijn collega's en oud-studenten naar voren komt. Bart Roelands: "Romain is sinds 2003 mijn baas en na 20 jaar samenwerken is zijn mentorschap mij het meest bijgebleven. Romain zegt altijd dat hij niet werkt, dat het zijn hobby is. In de loop der jaren heb ik zijn benadering van leven en werk overgenomen. Professioneel gezien is zijn nalatenschap alomtegenwoordig. Wat hij begon met zijn doctoraat is nog steeds actueel. Met de tijd hebben we erop voortgebouwd, dingen zijn organisch geëvolueerd. Ik zie geen reden om dat te veranderen. We begonnen met inspanning en de hersenen, toen kwamen daar blessures bij, pendelen met de fiets werd toegevoegd maar in mindere mate. Het blessureverhaal trekt weer aan, samen met het snel evoluerende roboticaonderzoek, maar het begon allemaal met Romain."
Twee collega's van Romain vullen dat aan: "Romain opende mijn weg in de robotica", legt Kevin De Pauw uit. "Hij is iemand die op zijn eigen manier het beste uit je weet te halen. Hij lijkt precies te weten hoe ver hij je kan pushen om het allerbeste uit je te halen. Tegelijkertijd heeft hij altijd tijd voor je. Als je 10 minuten nodig hebt, krijg je die en niet alleen voor werk, ook voor persoonlijke kwesties." Bruno Tassignon vat Romain samen in drie woorden: "Klasse, vertrouwen en kwaliteit. Klasse, omdat hij altijd recht door zee is; je weet waar je aan toe bent bij hem. Vertrouwen in de zin dat hij zijn team, zelfs de jonge academici, vertrouwt om verantwoordelijkheden op zich te nemen, dus hij delegeert. En kwaliteit omdat je als student aan zijn lippen hangt." Die woorden worden herhaald door oud-student en momenteel kinesist bij Sportunit, Marius De Bruyn (klas 2018-2019): "Romain wist altijd zijn boodschap over te brengen, en wist zijn colleges te doordrenken met anekdotes en verhalen om studenten gefocust te houden. Hij was geweldig in het overbrengen van zijn verhaal, en hij heeft echt een stempel op mij gedrukt, wat voor mij het kenmerk is van een goede docent."
Professor Evert Zinzen, decaan van de faculteit, vat Romains persoonlijkheid samen: "Hij is een optimist, met originele ideeën, en heel snel in zijn carrière vond hij zijn onderzoeksgebied, en werd hij een vooraanstaande wereldautoriteit erin. Zijn prestaties zijn fenomenaal, en hij is zonder enige twijfel een van de grootste onderzoekers van onze faculteit. Vicerector worden was de perfecte job voor hem, gezien zijn managementvaardigheden, zijn kalme aard en zijn diplomatiek talent."
Romain, wat zal je het meest missen aan de VUB en waar kijk je nu naar uit?
RM: "Ik zal de VUB missen, want ik ben hier opgegroeid. Ik begon hier in 1976 als student, kreeg werkaanbiedingen van andere universiteiten, maar geen haar op mijn hoofd overwoog om ergens anders te gaan werken dan aan de VUB. De VUB is een deel van mij. Ik heb gedaan wat ik wilde doen in mijn carrière, inclusief een luchtduik toen een van mijn studenten promoveerde. Ik heb het allemaal gedaan. Ik heb nog 17 doctoraten staan, maar Bart en de verschillende professoren in het team nemen de verantwoordelijkheid en het mentorschap volledig op zich. Ik zal een oogje in het zeil houden vanaf de zijlijn, want het is nu aan de jongere generaties om het voortouw te nemen. Vanaf oktober ga ik door met al mijn hobby's, maar met een andere tijdsfocus. Ik zal misschien meer tijd besteden aan mijn tuin en aan Gerda (zijn vrouw), en minder aan de academische kant, hoewel ik doorga met enkele gastcolleges en een vak blijf doceren. Plezier blijven hebben in wat ik doe, dat is het enige dat telt, want als je werk je passie is, is het geen werk."