Sommige toevalligheden kunnen opvallend magisch aanvoelen. Zo ook toen ik enkele maanden geleden al scrollend door mijn Facebook ging en vervolgens na een doolhof van links en clicks op de UCOS- website terechtkwam. UCOS bleek te staan voor Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking en UCOS bleek op zoek. Op zoek naar VUB-studenten die naar Congo willen reizen om daar deel te nemen aan een uitwisselingsproject. Scroll. Om daar de strijd aan te gaan met globale uitdagingen. Scroll. Schrijf je hier in. Click. Voor ik het goed en wel had beseft, had ik mezelf door een vragenlijst gewurmd in de hoop te bewijzen dat ik één van die studenten zou kunnen zijn. En waar toeval een duwtje in de rug geeft, doet wil de rest.
Onze toekomst kan elk moment van richting veranderen
Zoveel maanden en twee vluchten later en ik bevond mij daadwerkelijk in het zuiden van Congo en in het midden van dit project. Wij, de jonge twintigers, wroeten ons door studies en starterjobs, liefdesverdriet en katerdagen en van al dat wroeten leren we. Om al lerend een toekomst op te bouwen die bepaald zal worden door elke keuze die we maken en die beïnvloed wordt door de gebeurtenissen en personen in ons leven. Een toekomst die nog elk moment van richting kan veranderen. Breng van die generatie drie culturen voor drie weken samen. Laat ze van elkaar leren. Noem het project Generation Under Construction.
Stereotypen en vooroordelen verdwijnen en maken plaats voor een multiculturele realiteit
De dagen werden gevuld met seminaries, uitstappen en gesprekken. De verschillende elementen leerden ons Congo kennen op een manier dat geen boek ooit zou kunnen. Op dezelfde manier bracht het project twee jaar geleden en vorig jaar respectievelijk België en China in beeld. Toch denk ik dat de kracht van dit project in de informele momenten ligt: kunnen schaterlachen met een Chinese student, kunnen discussiëren met een Congolees, echte vriendschappen kunnen opbouwen ondanks taal– en cultuurbarrières. Alle stereotypen en vooroordelen verdwijnen en maken doorheen de dagen plaats voor een multiculturele realiteit, die intens en leuk is, maar soms ook moeilijk.
Luisteren is om te begrijpen, niet om te kunnen tegenspreken
‘Als een Congolees te laat is, vindt een Belgische deelnemer dit onbeleefd. Als een Belg op straat een kennis voorbijloopt, vindt de Congoleze deelnemer dit onbeleefd. Waar de Belg niet stopte omdat hij anders te laat was, was de Congolees te laat omdat hij gestopt was om zijn kennis te groeten.’ Dit eenvoudige verhaal toont aan dat er andere beleefdheidsregels binnen verschillende culturen heersen. Concluderen met ‘de Congolezen zijn lui en inefficiënt’ gebeurt dan te snel, maar wijst op een onbegrip dat snel uitgeklaard kan worden indien er ruimte is voor conversatie. Ook in België is begrip vaak zoek, terwijl we steeds meer naar een multiculturele samenleving evolueren. Omdat ‘lui’ minder woorden telt dan ‘deze persoon interpreteert de situatie op een andere manier’? Omdat het eerste simpelweg besloten kan worden en het tweede een diepere conversatie vereist? Als ik één ding van dit project zou willen meenemen is het luisteren, niet om te kunnen tegenspreken, maar om te begrijpen. Want samen aan een betere toekomst bouwen, dat begint bij luisteren.
- Nelly Geerts -