Van Qatar naar India, Duitsland en Egypte: als milieuexpert voor het baggerbedrijf DEME heeft Mentor & Professional Tamara Van Dam (33) al op heel wat continenten gewoond. Van Environmental Engineer groeide ze uit tot Project Health Safety & Environment Manager en leert ze nu de nieuwe generatie milieu experten de kneepjes van het vak.
Wil jij net zoals Tamara Biologie studeren? Ontdek dan snel de opleiding! Heb je vragen voor Tamara na het lezen van dit artikel? Of ben je gebeten door haar profiel? Contacteer haar dan zeker via LinkedIn.
Tamara, hoe kwam je erbij Biologie te studeren?
‘Als 17-jarige vond ik het niet evident om een studierichting te kiezen. Ik ging naar een SID-in beurs om meer informatie te vergaren over de verschillende studierichtingen. Een VUB-studente gaf toen uitleg over biologie en veldwerk en wanneer ik thuiskwam wist ik: “Dit ga ik studeren”.’
Je studeerde een Master in Ecologie en Biodiversiteit, vanwaar deze keuze?
‘De praktijkervaringen, het veldwerk en in de natuur bezig zijn tijdens mijn Bachelor zetten mij aan om verder te gaan in ecologie en biodiversiteit. Ik wilde nog meer veldwerk doen.’
‘Voor mijn thesis trok ik naar Zuid-Vietnam om onderzoek te doen over de invloed van het stijgen van de zeespiegel op mangroven en tropische kusten. De faculteit hielp mij om een beurs in ontwikkelingswerk vast te krijgen, opdat ik er een maand onderzoek kon doen. Ze hielpen me zelfs om daarna mijn gemiste vakken in te halen. Het was ook best heftig. Ik was op mijn 23 jaar nog nooit alleen naar het buitenland getrokken. Gelukkig werd ik ook goed begeleid door de Universiteit van Hanoi, met wie we een uitwisseling hadden. Deze buitenlandse ervaring was top en hielp mij ook bij het vinden en uitvoeren van mijn huidige job.’
Welk moment uit je studententijd zal je nooit vergeten?
‘Mijn onderzoek voor mijn thesis in Vietnam was uniek, maar dat deed ik wel alleen. Het veldwerk dat we tijdens de Master met een tienkoppige groep ecologie studenten deden naar Nederland en Spanje zijn trips waar ik vaker aan terugdenk.’
Tips & tricks voor studenten
Eerstejaarsstudenten: ‘Durf de assistenten te benaderen’
‘In COVID-tijden is het wat moeilijker, maar probeer in groep de dingen aan te pakken. Ik heb heel veel gehad aan mijn medestudenten. Ik zou zeggen: “Durf ook naar de assistenten toe te stappen”. Op onze faculteit waren ze heel open naar vragen toe en je kon ten allen tijde binnenspringen om extra uitleg te vragen.’
Laatstejaarsstudenten: ‘Doe voldoende praktijkervaring op tijdens je studies’
‘Je krijgt de basis mee in theorie, maar de praktische uitvoering geeft je zoveel meer ervaring. Neem de kans om in de vakantie vrijwilligerswerk te doen. Het helpt om te leren hoe de dingen in elkaar zitten in de werkomgeving wanneer je als bioloog afstudeert.’
‘Ik was redelijk naïef toen ik afstudeerde. Ik dacht echt: “Ik ga de wereld verbeteren”. Al snel botste ik op een muur bij het zoeken naar een job en dat heeft me leren relativeren.’
‘Het is leuk om kansen te krijgen en te groeien in je positie’
Hoe verliep je zoektocht naar een eerste job?
‘Ik heb acht maanden moeten zoeken. Ik heb héél veel gesolliciteerd en daartussen verschillende interimjobs gedaan die niets met biologie te maken hadden. Deze jobs leerden mij wel de gevoeligheden kennen binnen de arbeidsmarkt.’
‘Ik startte als milieuambtenaar in Schilde. In mijn vrije tijd deed ik aan duiksport en iemand van de groep werkte bij het baggerbedrijf DEME. Op een dag belde die persoon mij op met de vraag of ik niet naar Qatar kon komen om mijn expertise over mangroven te gebruiken binnen een grootschalig project. Dankzij die connectie ben ik nu waar ik nog altijd zit.’
‘Ik startte er als Environmental Marine Engineer. Hoewel ik biologe was, werd ik er direct aanzien als ingenieur op vlak van ecologie en zorgde ik er mee voor dat de projecten aan de milieuvoorwaarden voldeden. Door op projectbasis te werken doe je snel veel ervaring op en is het makkelijk om te groeien binnen je capaciteiten. Ik ben redelijk snel opgeklommen naar een hoge positie. Na bijna 11 jaar afstuderen vervul ik een managementfunctie. Het is leuk om kansen te krijgen en te groeien in je positie.’
Je hebt in heel wat landen gewerkt: van Qatar tot nu in Egypte, hoe verliep dat?
‘Op basis van de projecten verhuisde ik mee, dat is ook onze manier van werken. We werken vaak op grote projecten die dan enkele maanden tot jaren duren. Zodra een project is afgewerkt, verhuizen we opnieuw voor een ander project.’
Wat vind je zo leuk aan je huidige job?
‘Ik vind de afwisseling ontzettend leuk! Ik begin de dag met een planning en stop ‘s avonds vaak met een andere uitwerking. Er zijn dagelijks zoveel onvoorspelbare elementen. Dat houdt het werk boeiend. Soms zijn we lang van huis, maar afhankelijk van je positie werken we 2 maanden fulltime, zo’n 12 uur per dag, en dan gaan we 1 maand naar huis met verlof. Dit ritme is niet voor iedereen weggelegd, maar het geeft me veel voldoening om zo intensief op grote projecten te werken.’
‘In die negen jaren in de industrie merk ik een verschil in milieuvereisten, niet alleen in de eisen van de klant maar ook vanuit de overheid en het internationale’
Welke skills uit je opleiding heb je kunnen inzetten in je job vandaag?
‘Tijdens mijn studies Biologie leerde ik analyseren en connecties maken, dit gebruik ik nog altijd. Je komt in een omgeving terecht en je kijkt: die technieken worden gebruikt en die effecten zien we en dan onderzoek je welke invloeden dat heeft op het ecosysteem. Tijdens de opleiding leer je met voorbeelden en nu gebruik je die informatie als een geheel in je dagelijks leven.’
Welke essentiële skills leerde je bij doorheen je carrière?
‘Ik heb leren onderhandelen om gedaan te krijgen wat nodig is op vlak van milieu. Ik werk in de industrie en milieuzaken zijn er niet altijd een logisch gegeven. Ik moet onderhandelen om bepaalde milieuaspecten op te leggen aan operationele teams. Ook in management heb ik geleerd mijn werkwijze aan te passen. Je werkt namelijk met mensen van diverse culturen, mét wetgevingen verschillend van de onze.’
Wat was je grootste professionele uitdaging? Wat leerde je eruit?
‘Elk project heeft zijn uitdaging. Het meest indrukwekkende was mijn eerste project. Ik startte als redelijk naïeve biologe in een bedrijf dat uiteraard moet renderen. Voor dit project bouwden we een haven voor de overheid van Qatar en er kwamen veel milieuvereisten bij kijken. Het was een grote aanpassing: van student over een overheidsmethodologie naar de private werksfeer. Op topcapaciteit werkten we met 250 personen op die werf. Dat is een klein bedrijf vanaf nul opzetten voor slechts een korte periode.’
Met hoeveel milieu experts werken jullie ongeveer samen voor zo’n project?
‘Wij werken in team op de werf zelf en afhankelijk van de grootte van het project zijn dat zo’n drie, vijf of zeven personen. In het hoofdkantoor in België is er ook een back-up team met een aantal experten. Mijn taken variëren ook, soms is het meer management of legale permissies regelen, soms dagelijks stalen halen, analyseren en monitoring op het veld zelf.’
Merk je een verschil in het belang van milieu nu tegenover wanneer je startte?
‘Na negen jaar in de industrie merk ik een groot verschil. Niet alleen in de eisen van onze klanten, maar ook wat we zelf moeten vragen aan de overheid en internationale wereld. Ook op operationeel niveau merk je dat de mindset verandert en er meer milieuvriendelijk wordt gedacht. Ik zie het verschil op twee niveaus: bij ons in de uitvoering in het bedrijf en ook de internationale druk op de klanten en het bedrijf.’
Hoe ziet een doordeweekse werkdag op je job eruit?
‘Nu ik werk als Project Health, Safety & Environment Manager voer ik meer kantoorwerk uit. Toen ik begon als Environment Engineer, startte ik mijn dag met een planning, trok ik daarna naar het terrein om data te verzamelen over bijvoorbeeld de luchtkwaliteit en geluidsnormen of haalde ik waterstalen. In de namiddag analyseerde ik data en tegen de avond evalueerden we met de operationele teams en stuurden we de werken voortdurend bij om onze milieueffecten zo laag mogelijk te houden. Dit was vroeger een ‘normale’ dag, tenzij er bijvoorbeeld een dolfijn in ons werkgebied andere plannen had (lacht).’
Hoezo? Wat was het meest absurde dat je al tegenkwam tijdens je job?
‘Wij doen aan baggerwerken, wat betekent dat schepen zand van de zeebodem oppompen naar het land door het te mixen met water. Ik was aan het werken op kantoor en plots kwam een persoon die op het terrein werkte met de melding: “We hebben een dier gevonden.” Verrast kwam ik ter plaatse, er lag een schildpad voor de pijpleiding. Dat dier was door het schip en door de pijpleiding gezogen tot op het land. Gelukkig leefde het nog. Ik heb toen de auto gepakt, een boot gezocht en er zo ver mogelijk op zee mee gegaan om het weer vrij te laten. Ja dan heb je die dag niet veel van je planning af kunnen vinken natuurlijk (lacht).’
Wat zijn je verdere ambities?
‘Op dit moment ben ik blij met de positie die ik heb. Ik begeleid nu jonge environmental engineers om hetzelfde carrièrepad te bewandelen als ik. Het is heel leuk, zeker omdat ik zelf veel bijleer van hun. Zij komen van de universiteit, je merkt dat de visie op bepaalde dingen veranderd is. Het geeft beide partijen voldoening om bij te leren en al doende onszelf te ontwikkelen.’
#DeWereldHeeftJeNodig
Hoe draag je vanuit jouw job bij aan een betere wereld?
‘Met kleine babystapjes. Ik ben realistischer geworden in de idee: “Ik ga de wereld veranderen”. Ik kan intens gelukkig zijn wanneer collega’s met een heel andere achtergrond naar mij komen om te zeggen: “Kunnen we dat niet doen om onze CO2 uitstoot te verlagen of de afvalstromen te verminderen?”. Weten dat we een aantal mensen hebben laten inzien dat ze rekening houden met het milieu, dat is de grootste overwinning.’
Wat zou je graag nog verbeterd zien?
‘De industrie heeft veel meer geld om dingen te doen dan bijvoorbeeld universiteiten. Wij worden betaald door klanten om het milieu te monitoren en alle info die wij opdoen over ecosystemen bijvoorbeeld mogen we niet publiek maken want de klant betaalde daarvoor en is daardoor ook beheerder hiervan. Het is jammer dat die kennis dus niet gedeeld kan worden.‘
Wil jij net zoals Tamara Biologie studeren? Ontdek dan snel de opleiding! Heb je vragen voor Tamara na het lezen van dit artikel? Of ben je gebeten door haar profiel? Contacteer haar dan zeker via LinkedIn.