Een glunderende burgemeester Philippe Close benadrukte samen met schepen en VUB-alumna Anaïs Maes nogmaals de verbondenheid van de stad Brussel met de twee vrije universiteiten. Dat gebeurde tijdens de jaarlijkse gemeenschappelijke Sint-Verhaegenzitting, ‘s middags in de gotische zaal van het stadhuis. Met als dubbele rode draad het mentale welzijn van de studenten en het extremisme van onze tijd.
In de gotische zaal vond ooit de allereerste raad van bestuur van de ULB plaats, de in 1834 door Théodore Verhaegen opgerichte universiteit, vrij van kerk en staat. Schepen Anais Maes wenste de studenten alvast veel redelijkheid toe, maar vooral véél eigenzinnigheid. Grootmeester van het Grootoosten van België Alain Cornet benadrukte nog eens dat vrij onderzoek geen dogma of religie is, maar een methode. Een methode die altijd gepaard gaat met twijfel.
Haat en extremisme
Centraal in veel toespraken stond de vaststelling dat haat en extremisme weer alomtegenwoordig zijn. “Democratische waakzaamheid, ook dat is Saint V”, zei ULB-rector Annemie Schaus. VUB-rector Jan Danckaert stelde dat “het niet is omdat we ver van het Midden-Oosten zijn, we geen keuzes moeten maken. Wij kiezen ondubbelzinnig de kant van het internationaal recht. We kiezen de weg van het internationaal en humanitair recht.”
Volgens Jan Danckaert moet Europa mee oplossingen aanreiken voor het conflict dat al 75 jaar duurt. “En die oplossing kan nooit bestaan uit terreur, nooit uit gijzeling, nooit uit bezetting, nooit uit kolonisering.”
Samen met het Hannah Arendt Instituut lanceerde de VUB eerder deze maand nog een oproep tot een staakt-het-vuren in Gaza, maar ook tot meer wederzijds begrip, “want we voelen de impact van het conflict tot op onze campussen.” Volgens de VUB-rector betekent vrij denken “vrij zijn om meerdere perspectieven te omarmen. Vrij om niets zomaar voor waar aan te nemen. Vrij om te leren van andere en te bouwen aan verbinding. Vrij om te kiezen voor meer menselijkheid.”
Mentaal welzijn
De rector ging dieper in op het St.V-thema van de studenten: ‘Accrochez-vous’ c'est bien - Ons financieren is beter. “We zijn ons er heel goed van bewust dat financiële, maar ook andere zorgen een impact hebben op het leven van onze studenten, op jullie mentale gezondheid en dus ook op de studieresultaten.”
Volgens de rector doet de VUB wat ze kan, maar is het in de eerste plaats de overheid die over de brug moet komen. “Zorg dat er meer geld naar het hoger onderwijs en naar studenten in moeilijke situaties gaat. Zodat ook er ook hier meer vrijheid komt. Zodat ook er ook hier meer jongeren vrij zijn om te studeren. Vrij om hun eigen pad te volgen, zonder financiële of andere besognes.”
Het mentale welzijn kreeg ook veel aandacht in de toespraken van de Oudstudentenbond, van Vrij Onderzoek, van het Brussels StudentenGenootschap. Doorzetten alleen is niet genoeg om te slagen. De omstandigheden doen ertoe. Zeker nu het mentale welzijn nog altijd is aangetast door de gevolgen van de covid-periode, met daarbovenop de precaire financiële situatie waarin behoorlijk wat studenten zich bevinden.
De voorzitster van het Brussels StudentenGenootschap Pili Verbinnen benadrukte dat de allereerste St.V-optocht in 1888 geen feest was, maar een protestactie. Tegen het ondemocratische beleid van de eigen universiteit. Vandaag is er opnieuw protest. Tegen de besparingen die wegen op het mentaal welzijn van de studenten. “We mogen niet terug naar de tijd toen studeren alleen iets voor de elite was.”
De hele toespraak van VUB-rector Jan Danckaert vindt u hier.