Hardlopen is populair. Op de recente European Running Championships Brussel-Leuven (12 en 13/4) schreven maar liefst 28.000 deelnemers in, verdeeld over de 10 kilometer, halve marathon en marathon. Ook de Antwerp 10 Miles en de 20 km van Brussel waren in een mum van tijd uitverkocht. Wat is de aantrekkingskracht van het duurlopen, en welke zijn de valkuilen? We vroegen het aan VUB-prof sportmanagement Inge Derom en bewegingswetenschapper Joachim D’Hondt, ook VUB. “De halve en hele marathon-boom die we nu zien, heeft vooral te maken met het feit dat meer dames deelnemen aan sportevenementen.   

Iedereen lijkt vandaag aan het hardlopen. Vanwaar die immense populariteit? 

Inge Derom: “Ik heb er een ouder onderzoek van begin jaren 90 bijgenomen. Toen waren de marathons nog schaars en vonden vooral in de grootsteden plaats. De deelnemers waren overwegend mannen, dertigers en veertigers. De halve en hele marathon-boom die we nu zien, heeft vooral te maken met het feit dat meer dames deelnemen aan sportevenementen. Corona heeft eveneens een grote rol gespeeld. Het was een van de weinige activiteiten die je probleemloos kón doen en die je bij thuiswerk makkelijk in je agenda kon inlassen. Snel je loopschoenen aan tijdens de middagpauze, en hop, je was vertrokken. Dat voordeel is ook post-covid overeind gebleven. Laat het ons zo stellen: de initiële drijfveren – persoonlijke en sportieve doelen stellen, je gezondheid boosten en je stresspeil verlagen – zijn hetzelfde gebleven, maar zijn vandaag door onder andere dat thuiswerk haalbaarder geworden voor jong en oud. Hybride werken biedt opportuniteiten, ook op sportief vlak.” 

Opvallend: het zijn vooral de lange afstanden - halve en hele marathon - die steeds meer kunnen bekoren? 

Inge: “De 5 en 10 kilometer kennen hun populariteit door de ‘Start to run’-hype met Evi Gruyaert. Vandaag is het nog altijd een van de meest gedownloade sportieve apps. De organisatoren plannen die afstanden nog altijd, maar zetten toch liever in op de langere afstanden. Niet in het minst om logistieke redenen. Een ‘stadsrun’ organiseren vraagt heel wat inspanningen en investeringen, en die moeten renderen.” 

In welke mate hebben social media die loop-boom beïnvloed? 

Inge: “Wilde je pakweg tien jaar geleden een marathon lopen, dan moest je al wat knowhow hebben verzameld. Dan liep je meestal in een club of gestructureerde context, die je de nodige info bezorgde. Nu is die kennis online voorhanden voor iedereen. Er zijn trendy loopapps waar je een trainingsschema op maat krijgt, je kan je prestaties delen op Strava en andere online platformen. Diegenen die nu lopen, doen dat niet altijd in een atletiekclub, maar eerder in een eigen community van buren of vrienden met loopervaring. Ook het ‘lopen’ als activiteit is veranderd, en is veel zichtbaarder geworden.” 

“Loopevents zijn echte happenings geworden, met muziek, eetkramen, supporters...”

Inge Derom

Inge Derom

Ook het aanbod van loopevents is enorm toegenomen. Vandaag kan je elk weekend wel deelnemen aan een of ander run... 

Inge: “Klopt. Die loopevents zijn echte happenings geworden, met muziek, eetkramen, supporters... Lopen is vandaag een beleving. Aan de finish van de Antwerp 10 Miles wordt er zelfs een heuse tribune gebouwd voor de supporters. Een ‘run’ moet organisatorisch perfect in orde zijn. Je weet wanneer je je nummer kan ophalen, waar je kan parkeren of hoe je op je bestemming het best kan geraken..., er worden foto’s gemaakt die na afloop worden aangeboden... Ook op dat vlak is het verschil met vroeger immens.” 

Wat met de commerciële markt rond het duurlopen? Die lijkt eveneens recht evenredig te zijn toegenomen? 

Inge: “Op de populaire podcast ‘De Jogclub’ hoorde ik iemand vertellen dat hij vroeger in een simpele voetbalshort en T-shirt liep, maar dat dat nu bijna onbestaande is. Ik woon in het Leuvense en heb tijdens de voorbereidingen van de European Running Championships nooit zoveel mensen in een semiprofessionele outfit zien lopen: mét bril, mét compressiekousen, mét sportschoenen-op-maat... Gaat het de verkeerde kant uit? Neen. Een mooie outfit zal geen verschil maken in je loopprestaties, maar aangepaste schoenen en het juiste gebruik van supplementen zoals gellekes – zeker voor een duurloop – wél. Het begint met een goede kennis van al die toebehoren en als ze ervoor kunnen zorgen dat iemand langer én blessurevrij kan lopen, juich ik die evolutie alleen maar toe.” 

Wat vindt het publiek van deze loopevents, ze moedigen de deelnemers massaal aan? 

Inge: “Je kan het bijna vergelijken met de ambiance tijdens de Vlaamse koersen. In een enquête voor het loopevent Brussel-Leuven bleek dat elke deelnemer twee à drie supporters meebracht. Reken maar uit. Die bezoekers, samen met hun pamfletten, aanmoedigingen, muziek, zorgden voor een superambiance. Ook voor de stad Leuven was het een win-winsituatie. Het event werd live gestreamd, dus het sportieve imago van de stad heeft evenzeer een boost gekregen.” 

Wat is de maatschappelijke impact van die grootschalige loopevents? 

Inge: “Dat meer mensen beginnen en sommigen ook blijven lopen. Mét de nodige gezondheidsvoordelen. En soms met sociale opbrengsten. Misschien is je netwerk vergroot door het lopen? En zorgt nét dat netwerk ervoor dat je blijft afspreken om te lopen.” 

Bio Inge Derom

Prof. dr. Sportmanagement

“De kunst is om traag en duurzaam je conditie op te bouwen” 

Welke fysieke impact heeft duurlopen? Heb je coaching nodig? Bewegingswetenschapper Joachim D’Hondt: “In principe is het voor iedereen weggelegd” 

Wat doet duurlopen met onze gezondheid? 

Joachim D’Hondt: “Als je de cijfers erbij haalt, dan zie je dat actief-zijn, en dus ook duurlopen, de mortaliteitscijfers met 27 procent naar beneden haalt. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat we minstens 150 tot 300 minuten per week van matige intensiteit aan aerobe fysieke activiteit moeten inlassen, of 75 tot 150 minuten per week van hoge intensiteit aan aerobe activiteit. Lopen is een ideale activiteit om dat in te vullen. Ook op mentaal vlak: heel wat mensen worden gelukkig van een loopactiviteit. De andere kant van de medaille is dat er relatief veel blessures zijn bij het lopen. Gemiddeld hebben beginnende lopers 17,8 blessures per 1000 uur dat ze lopen. Bij getrainde lopers zijn dat nog 7,2 blessures. Dat zijn vrij hoge cijfers, die wél voor een deel controleerbaar zijn. Als je op de juiste manier loopt, als je je laat begeleiden, als je goed traint voor een grote sportieve inspanning, dan kan je die cijfers naar beneden halen. Hoeveel kan je lichaam aan en hoeveel druk leg je op je lichaam? Die weegschaal moet in balans zijn.” 

Joachim D'hondt

Joachim D’Hondt

Is duurlopen voor iedereen weggelegd? Wanneer moet je oppassen? 

Joachim: “In principe is het voor iedereen weggelegd. Maar er zijn uitzonderingen. Bij een onderliggende hartproblematiek kan het zelf gevaarlijk zijn. Een goede begeleiding is belangrijk. Het kan ook zijn dat artsen afraden om te lopen en dan is het uiteraard ook cruciaal om dat advies op te volgen. Ook voor mensen die nooit gesport hebben en op hun 40ste plots een marathon willen lopen, is een goede begeleiding bijna een must.” 

“Dat euforisch gevoel tijdens of na het lopen, dat heel wat lopers kennen, is geen fabeltje” 

Is er een tip om snel conditie op te bouwen? 

Joachim: “De kunst is om traag en duurzaam je conditie op te bouwen. Mensen die amper kwaaltjes krijgen of goed presteren, zijn meestal diegenen die al jarenlang vele kilometers op de teller hebben of een lichaam hebben dat veel belasting aankan. Met mate en doordacht lopen heeft op alle vlakken veel meer rendement. Algemeen zou de focus meer moeten liggen op consistentie - liever meerdere malen per week lopen dan eenmaal om de twee weken een hele lange loop - dan snelheid. Een groot deel van trainingen zou moeten gefocust zijn op relatief lage intensiteit – babbeltempo - om te werken aan de basisconditie. Een tip kan zijn om je te laten begeleiden door een coach of gebruik te maken van bepaalde sportapplicaties die helpen bij het opstellen van programma’s.” 

Is hardlopen verslavend? 

Joachim: “Dat kan het zeker zijn. Denk maar aan de gekende runner’s high. Er komen tijdens het lopen drie ‘gelukshormonen’ vrij: endorfine, serotine en dopamine. Dat euforisch gevoel tijdens of na het lopen, dat heel wat lopers kennen, is geen fabeltje. Ook het meditatieve effect van lopen is een pro. Er zijn weinig externe prikkels en dus ben je even helemaal op jezelf aangewezen. Ook dat kan voor een positieve boost zorgen.” 

Zie je het duurlopen nog verder boomen? 

Joachim: “Vroeger was een marathon uitzonderlijk, nu niet meer. Nu focussen we al op ultraruns of -trails. Ik denk dat die zoektocht naar extremere sportprestaties nog wel even zal blijven duren.” 

Bio Joachim D’Hondt 

Doctoraatsonderzoeker in Bewegings- en Sportwetenschappen. Doet onderzoek naar de impact van een asymmetrische lichaamsbouw bij lopers.  

Droom je ervan om levens te redden, pijn te bestrijden en zieken te genezen? 

Kies voor een VUB-opleiding in de gezondheidszorg of bewegingswetenschappen:

GENEESKUNDE FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN 
BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN REVALIDATIEWETENSCHAPPEN & KINESITHERAPIE BEWEGINGS- EN SPORTWETENSCHAPPEN

ONTDEK ALLE OPLEIDINGEN