In een samenleving waarbij objectieve feiten aan kracht verliezen en de publieke opinie daarentegen wordt gevormd door gevoelens en persoonlijke overtuigingen, is het soms moeilijk om nog te weten wie je kan geloven. Dit actueel fenomeen wordt ook wel eens ‘post-truth’ genoemd. Alumnus Gijs Lambrecht onderzoekt hoe een thematiek als ‘klimaatverandering’ zijn weg vindt in deze samenleving en wat de rol van de journalist hierin is.
Alumnus Gijs Lambrechts studeerde in 2022 af als communicatiewetenschapper. Voor zijn thesis ontving hij de Encon Sustainability Award. Zijn onderzoek leverde een opmerkelijke bijdrage aan de ontwikkeling van duurzame oplossingen vanuit een sociaal-wetenschappelijk standpunt. Gijs ging na hoe journalisten berichten over de klimaatverandering in een wereld die gekenmerkt wordt door post-truth.
Je kreeg een Encon Sustainability Award voor je thesis. Waarover ging je thesis?
Ik heb een thesis geschreven over hoe journalisten berichten over een thema als ‘klimaatverandering’. Ik koos dit onderwerp omdat het relevanter is dan ooit, vanwege de toenemende problemen met fake news en post-truth. Ik wilde nagaan hoe journalistiek hier een rol speelt en hoe zij een bijdrage kunnen leveren. De conclusie? Journalisten spelen een cruciale rol door informatie te verstrekken, maar opereren in een steeds complexere en gepolariseerde wereld van post-truth. Naast de exacte wetenschap, oefent ook de economische, politieke en sociale dimensie invloed uit op de berichtgeven rond de klimaatverandering.
Hoe motiveren we mensen die zich nog steeds willen inzetten voor het klimaat maar in de war zijn?
Ik word soms moedeloos als ik de politieke actualiteit en berichtgeving rond de klimaatverandering volg. Ik vraag me af hoe jongeren gemotiveerd kunnen blijven om veranderingen teweeg te brengen als de urgentie niet altijd wordt begrepen. Ik denk dat ze elkaar moeten blijven inspireren. Kleine groepen kunnen veranderingen in gang zetten, zoals in het verleden gebeurde, en daarom moeten jongeren betrokken blijven bij initiatieven die veranderingen willen stimuleren, zoals de klimaatmars.
Van wie verwacht je veel als het aankomt op het klimaat en klimaatonderzoek?
België heeft veel klimaatwetenschappers die uitblinken in hun vak, zoals Jean-Pascal van Ypersele. Hij maakt kans om voorzitter te worden van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change), het grootste klimaatorgaan ter wereld. Mijn thesis toont echter ook aan hoe er ook ruimte zit voor verbetering in andere disciplines dan de klimaatwetenschap. Denk aan communicatiewetenschappen, politieke of economische wetenschappen. Er moet meer onderzoek komen naar de relatie tussen klimaatverandering en aspecten zoals post-truth en fake news, schulden, ongelijkheid en uiteindelijk de verkiezingen. Het gaat over de langetermijnvisie, niet alleen over kortetermijnwinst.
Welke wetenschapper heeft je enorm geïnspireerd?
Vooral Jill Peeters en Luc Pauwels. Tijdens mijn interview met Jill Peeters, de weervrouw van DPG Media en opgeleid als klimaatwetenschapper, bevestigde zij mijn bevindingen over een tekort aan expertise in de journalistiek. Het boek van Luc Pauwels, energiespecialist van VRT NWS, bevestigde eveneens mijn bevindingen.
Je vervolgt je studies met een 2de master in een economische richting. Hoe probeer je hiermee je impact op de maatschappij te verzekeren?
Ik vind het onterecht dat sociale wetenschappers de kritiek krijgen dat ze over onvoldoende economische kennis zouden beschikken. Tijdens de presentatie van mijn thesis kreeg ik ook economische vragen over zaken zoals het businessmodel, winstgevendheid en bereidheid tot betaling. Ik vind het belangrijk om de economische argumenten te begrijpen als aanvulling op de rest. Ik ben en blijf nog steeds een sociale wetenschapper.