“Pride blijft belangrijk, want gelijke rechten zijn nog niet helemaal verworven”

Eerst en vooral: proficiat met jullie zoontje! Hoe is jullie traject naar een kindje begonnen? 

Mychal Langenus: “Vier jaar geleden beslisten we dat we ons gezin wilden uitbreiden. Adoptie leek de evidente keuze, dus we zijn toen de verplichte infosessies gaan volgen. Toen we hoorden dat het zeker tien jaar kon duren voor we een baby konden adopteren, was dat even slikken. Gaan we daar zo lang op focussen zonder zelfs te weten of het lukt? We zijn toen andere mogelijkheden gaan verkennen, maar staan wel nog altijd op een wachtlijst.” 

Die andere mogelijkheid was draagmoederschap? 

“Toen mensen vroegen of wij kinderen wilden, antwoordden wij altijd eerlijk hoe het zat. Het ging al eens over draagmoederschap, en dat je daar in België bitter weinig info over vindt. Je kan naar de Verenigde Staten of Canada, maar daarvoor betaal je minstens 150.000 euro en dat konden wij niet betalen. Toen kreeg ik van een vriendin het nummer van iemand die via het UZ Gent met zijn partner werd begeleid in het draagmoederschapsverhaal. Hij raadde me aan contact met UZ Gent op te nemen. Hoewel het nergens te lezen valt, zijn zij het enige ziekenhuis die dit voor mannenkoppels doet, omwille van het onduidelijke kader in ons land. Ze waren er heel vriendelijk en open, we mochten meteen langskomen. In een gesprek met een arts die uitlegde hoe het proces kan verlopen, bleek dat als we door alle procedures raakten – en dat zijn er heel veel – we binnen een jaar een baby konden hebben.” 
 

“Voor mannenkoppels wordt niks terugbetaald van het traject, waardoor het voor veel mensen al geen optie is” 

Jullie hadden jullie donor en draagmoeder. Wat gebeurde er dan? 

“Dan begonnen de eerste van heel veel afspraken in het UZ. Informatie delen, bekijken of we aan alle voorwaarden voldeden, gesprekken met psychologen... Eens om de drie maanden was er een multidisciplinair overleg waarop we werden goedgekeurd, en dan begonnen de echte screenings van mijn zus en schoonzus. Mijn zus moest bij een internist langsgaan, haar baarmoeder en organen laten checken. Er kan echt veel uit zo’n proces komen en soms vinden ze ook dingen die er niet rechtstreeks mee te maken hebben maar wel implicaties hebben. Na een veertigtal afspraken, waarbij we vaak allemaal samen naar Gent moesten rijden, mochten de twee vrouwen beginnen met de hormoonbehandelingen.” 

En verliepen die meteen goed? 

“Bij de eerste poging hadden we vijf kwalitatieve eicellen, maar geen enkele was voldoende beginnen te delen tijdens de labofase van vijf dagen. Er was eerst best veel hoop, maar toen we hoorden dat géén van de vijf het ‘overleefd’ had, kwam dat wel hard aan. De grond zakt dan even weg onder je voeten, want je kunt ook niet meteen de volgende maand opnieuw proberen. Toen er uiteindelijk een nieuwe pick-up plaatsvond, bleek er maar één eicel geschikt. Als we met die poging niet verder zouden gaan, zouden we de kost van de terugplaatsing besparen. Maar dan ben je weer zoveel maanden verder. Bovendien wou mijn zus het ook niet meer doen na haar 38ste en die verjaardag naderde. Dus we zijn er gewoon voor gegaan. En uit die ene eicel is ons zoontje gekomen. In totaal hebben we er twee jaar over gedaan.” 

Hoeveel kost zo’n behandeling voor jullie? 

“Voor mannenkoppels wordt niks terugbetaald door de mutualiteit. Voor heterokoppels, vrouwenkoppels en transgenderkoppels zijn dat zes pogingen per persoon. Elke poging kost 5000 à 6000 euro. Je hebt natuurlijk geen zin om al een schuldenberg aan te gaan nog voor je kind er is. En moeten overwegen om te stoppen met proberen, weegt zwaar. Wij hebben veel geluk gehad op zoveel vlakken: dat het gelukt is bij de tweede poging, dat we dat mentaal en financieel hebben kunnen dragen, dat het bij het UZ Gent kon en dankzij onze zussen. Voor veel mensen is dat gewoon geen optie. Dus eigenlijk word je zo goed als uitgesloten als je een bepaalde financiële draagkracht niet hebt. Daar is geen besef over op maatschappelijk vlak.” 
 

“Ik zit nog altijd in een adoptieprocedure, terwijl ik de biologische vader ben van mijn kind” 

Hoe reageerde jullie eigen omgeving? 

“Euforisch eigenlijk. Onze ouders wisten wel dat wij een draagmoeder zochten, maar toen ik tijdens een familie-etentje aankondigde dat we een draagmoeder hadden gevonden die bij ons aan tafel zat, waren ze heel trots op ons allemaal. Ook mijn schoonmoeder was heel blij. Het heeft onze familie heel dicht bij elkaar gebracht, op verschillende vlakken. We hebben dan ook gevraagd of onze zussen meters wilden zijn en dat wilden ze heel graag. Ook vrienden reageerden heel positief en toen we ons verhaal in de media deden, waren de negatieve reacties verwaarloosbaar. Anderzijds hebben wij bij veel organisaties eerst uitgebreid ons verhaal moeten doen voor wij daar binnengeraakten, zoals bij Kind & Gezin en de gemeente. Ik zit nog altijd in een procedure om mijn kind te adopteren.” 

Hoezo? 

“Mijn zus is wettelijk samenwonend, maar niet getrouwd met haar vriend. Dat maakte dat wij een voordeel hadden, omdat mijn vriend met mijn zus ons kind op voorhand konden erkennen. Want ik kan met mijn zus niet naar de gemeente en zeggen: ‘Wij hebben samen een kind gemaakt’”. 

Maar jouw zus is dus als moeder geregistreerd? 

“Ja. In België is de vrouw die bevalt volgens de wet automatisch de wettelijke moeder. Als die draagmoeder getrouwd is, is haar partner automatisch de wettelijke vader. Dus dan zou mijn schoonbroer de wettelijke vader geweest zijn van mijn kind, terwijl Seth mijn biologisch kind is. Mijn partner kon ons kind dus wel erkennen met mijn zus, ook al is hij biologisch niet de vader. Gelukkig is dat na veel rompslomp gelukt, want daardoor kon hij ook al aanvragen doen bij bijvoorbeeld Kind & Gezin, kraamhulp en de onthaalmoeder. Maar dat stond allemaal op naam van de moeder. Wij hadden ook met mijn zus afgesproken dat zij zich daarmee niet zou moeten bezig houden. Ik ben al naar de politie moeten gaan om mijn verhaal te doen en mijn zus moest gaan uitleggen waarom ze haar kind zogezegd afstaat, terwijl alle instanties goed wisten hoe het zat. Intussen is in het federaal regeerakkoord opgenomen dat er een wettelijk kader voor deze specifieke situatie wordt uitgestippeld. Daarin staat ook de term ‘draagvrouw’, niet ‘draagmoeder’, iets waar wij allemaal ook erg blij mee zijn.” 

En hoe reageren dergelijke instanties dan als jullie voor de zoveelste keer uitleggen hoe het zit? 

“De persoon van Kind & Gezin die naar ons thuis kwam, erkende ook dat het vreemd was dat enkel de moeder aanvragen kan doen. Zij zei wel meteen dat dat tegenwoordig niet meer klopt, en ging daar een aanpassing vragen. Idem in het ziekenhuis, op de sociale dienst. Wij wilden aanwezig zijn bij de bevalling en ons kind meteen vasthouden. Mijn zus wilde dat ook zo en de afspraak met de gynaecoloog en vroedvrouwen was ook heel duidelijk om Seth niet aan mijn zus te geven, want zij wilde dat hij direct naar de ouders ging. Het ziekenhuis is ons in alles tegemoet gekomen en het was een heel mooie ervaring. Ook de VUB mag een pluim op haar hoed steken: ik had geen ouderschapsverlof, maar mijn adoptieverlof werd meteen goedgekeurd en er was heel veel begrip voor onze situatie.” 
 

“Mijn kind moet niet beschermd worden van dit mooie verhaal, dit is gewoon hoe het is” 

Welke afspraken heb je op voorhand nog gemaakt met je zus? 

“Heel veel. Je moet over alles praten. Wat als de NIP-test een bepaald resultaat geeft, wat bij een meerling, wat bij een zwangerschapsverlies? Wij hebben gelukkig een heel sterke band, dus we konden over alles praten en zaten op dezelfde lijn. De algemene regel was: zolang het over mijn zus haar lichaam gaat en de baby zit in haar lichaam, heeft zij finaal beslissingsrecht. Als het over de gezondheid van ons kindje gaat, mogen wij beslissen. Zij heeft ook twee jonge kindjes van nu 3 en 5, dus tijdens dat traject moet je ook bespreken wat je tegen hen zegt. Mijn partner en ik hebben hen veel vaker opgevangen. Wat we niet mochten en wat ook niet ter sprake is gekomen, is financieel vergoeden. Dat is verboden in België. Je mag wel de onkosten vergoeden, bijvoorbeeld voor zwangerschapskledij en uiteraard alle ziekenhuiskosten. UZ Gent raadde ons aan om al die onkosten goed bij te houden, om eventueel te kunnen staven tijdens het adoptieonderzoek. Wij hebben dus ook echt een map liggen met rekeningen van zwangerschapsbroeken en dergelijke.” 

De waarden van gelijkheid staan in verschillende landen op het spel. Hoe kijk jij daarnaar en hoe ga je daarmee om als kersvers vader? 

“De actualiteit beangstigt mij soms wel, maar ik probeer te kijken welke impact ik wél kan hebben en wat we zelf kunnen doen voor gelijke rechten. Het is moeilijk om je niet te laten verblinden door de media; het lijkt soms alsof lijkt of je niet meer kan ademhalen tussen alle negatieve berichtgeving. Maar als ik dan kijk naar mijn eigen ervaring heb ik er wel een beter gevoel over. Dan zie ik hoe onze vrienden, buren en organisaties ermee zijn omgegaan en hoe blij Seth gewoon is. Zolang we blijven focussen op wat de echte connecties en impact zijn en ons niet gaan isoleren met enkel media, dan ben ik hoopvol. Anderzijds zijn we toch nog heel ver van die gelijkheid waarvoor we nog altijd proberen te vechten. Zichtbaarheid en evenementen als Pride zijn zo belangrijk, want we zijn er helemaal nog niet. Aan de VUB ervaar ik echt wel die vrijheid en omarming van verschillen, die ook oprecht worden uitgedragen.” 

“We hebben altijd gefocust op het geluk dat elke stap meebracht, niet op hoe moeilijk het voor ons is ten opzichte van anderen”

Welke acties onderneem jij zelf om die gelijkheid na te streven? 

“Het laatste wat ik zou willen, is de stem van mensen die ertegen zijn omdat ze het niet kennen of begrijpen luider ga laten klinken dan de onze. Ik hoef daarom niet te roepen, maar ik wil wel gehoord worden. De ene keer door een grotere, de andere keer door een kleinere actie. Of door met Seth naar de Pride gegaan, zoals toen hij een paar maanden oud was. Daar zie je dat iedereen zich amuseert, voor de boodschap dat alles wat liefde en geluk verspreidt ok is. Het zijn zulke momenten waardoor ik geloof dat we hiervoor moeten blijven vechten. Als je opgroeit en je al de hele tijd anders voelt en denkt dat je jezelf moet verbergen, en je komt dan plots in een omgeving waar bijna iedereen is zoals jij, dan is dat heel bevrijdend. Ik zou niet willen dat Seth eerst door al die jaren heen moet, maar die vrijheid vanaf het begin kan ervaren. Zodra de adoptieprocedure rond is, wil ik meer acties ondernemen.”  

Heb je tijdens het proces nooit frustratie of boosheid ervaren omdat het voor jullie zo moeilijk was? 

“Ik wens iedereen die dat wil een kind toe, want het is een supergroot geluk, maar je bent wel afhankelijk van zoveel psychologen, dokters, financiën, instanties en noem maar op die allemaal kunnen bepalen dat het niet voor jou is. Dat voelt wel wat mensonterend. Het is moeilijk om jezelf dan niet te vergelijken met anderen. Maar we hebben altijd gefocust op het geluk dat elke stap meebracht, niet op hoe moeilijk het voor ons is ten opzichte van anderen. Het belangrijkste is dat we een weg hebben gevonden. Zou ik willen dat het makkelijker is? Ja. Zou ik willen dat het voor iedereen hetzelfde is? Zeker, en daar wil ik ook voor vechten. Nu we fiere ouders zijn en na dat eerste jaar dat heel zalig maar ook heel intens was, wil ik de obstakels blootleggen. Als we dat wettelijke kader naar de toekomst toe kunnen verbeteren, zou dat mooi zijn.” 

Neem op 17 mei samen met VUB deel aan de Brussels Pride 2025Lees meer over 'Vrij denken. Altijd. Overal.'