Vraag je je wel eens af hoe het leven op Aarde ontstaan is? Hoe één enkele bevruchte eicel alle informatie meekrijgt om zich te ontwikkelen tot een organisme met miljarden verschillende cellen? Hoe biodiversiteit verdeeld is over oceanen en continenten? Hoe ecologische argumenten moeten afgewogen worden tegen sociale en economische om een duurzaam evenwicht tussen mens en natuur te vinden? Wat het gif van een ratelslang met de bloeddruk van een prooi doet? En hoe dit gif gebruikt kan worden om geneesmiddelen te ontwikkelen?
Wist je dat onze studenten biologie ieder jaar op excursie gaan?
Biologie als wetenschap omvat de zuivere studie van het leven in al haar facetten en dimensies. Van de moleculaire interacties in de hersenen tot en met het ontrafelen van de sociale structuur van olifantenkuddes in de Afrikaanse savanne. Van het beschrijven van nieuwe plant- en diersoorten tot en met het ontwerpen van milieuwetten om ze te beschermen. Een ideale studierichting dus voor wie de verwondering over de natuur wil bewaren, maar er ook de geheimen van wil ontsluieren. De VUB wordt voor jou wat de Galapagoseilanden waren voor Darwin: een inspirerende omgeving, een groen eiland met heel wat unieke wezens. Een eiland waar je nieuwe inzichten verwerft, en evolueert natuurlijk.
Lien, Studente Biologie
"Biologie is zo veel meer dan de wetenschap van plantjes en beestjes! Het is de wetenschap van het leven, gaande van een eicel en een zaadcel tot een volwassen mens. Van de vogels in de lucht tot de vissen in de zee. Van kleine microscopische cellen tot de reuzenpijlinktvis. Biologie blijft me verrassen.
En de VUB is een ideale leeromgeving: de klassen zijn niet te groot, wat zorgt voor goed contact tussen de studenten, professoren en assistenten. Ook de excursies, het veldwerk zoals biologen het noemen, in binnen- en buitenland zorgen voor een goede sfeer. Dus niet twijfelen, gewoon doen!"
Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een gedetailleerd overzicht van je vakken vind je via de opleidingsfiches onderaan de pagina.
Vakken in de moleculaire biologie, biodiversiteit en ecologie vormen de kern van je opleiding. Zij worden aangevuld met ondersteunende vakken als biochemie, thermodynamica, matrices. Deze ondersteunende vakken worden gegeven met zo veel mogelijk biologische voorbeelden.
In je bachelor zal je ongeveer een vijfde van je studiepunten besteden aan keuzevakken. Op die manier kan je proeven van verschillende specialisaties en ontdekken bij welke niche je passies echt liggen. Zo krijg je een solide wetenschappelijke basis zonder het volledige plaatje uit het oog te verliezen.
Het volledige overzicht van vakken vind je in de opleidingsfiche.
Vakken in de kijker:
Ecologie is de samenhang van organismen en hun omgeving en de sturingsprocessen die dat onderbouwen. We bestuderen de dynamiek van de wisselwerking en de relaties tussen organismen, populaties of landschappen en hun omgeving. Het moeilijkste aspect in de studie van die samenhang is het afzonderen van een onderzoeksentiteit. Je moet grenzen stellen in wat je wil onderzoeken en, je moet de parameters vastleggen die je kunt bestuderen. Je kan niet alles tegelijk onderzoeken en de begrenzingen in natuurlijke systemen zijn zelden scherp. Dat leren studenten heel concreet tijdens de excursies. Tijdens de bachelor trek je bijvoorbeeld naar de Franse kust en tijdens de master naar Tenerife, Kreta, Andalusië, Catalonië, Pyreneeën …
Je kan bijvoorbeeld planten en organismen gaan vergelijken tussen zandkusten en rotskusten of zeeduinen en beboste duinen. Tijdens deze excursies starten we vaak onder de zeespiegel (gaan we snorkelen) maar eindigen we boven de boomgrens (soms wandelend door de sneeuw). En dit in enkele dagen. Het benoemen of determineren van planten en organismen, het begrijpen en beschrijven van systemen trachten we zoveel mogelijk op voorhand aan te leren tijdens de theorielessen of practica. Net zoals de trofische niveaus waarbij de positie van organismen in de voedselketen wordt vastgelegd. Dat is basiskennis. Dit blijft voor een bioloog een essentieel werktuig, het is geen doel.
Tijdens de excursie kunnen studenten wel terugvallen op gedetailleerde richtlijnen en een ploeg van begeleiders (assistent en doctoraatstudenten) maar tijdens de uitstap leren ze voornamelijk technieken aan om biologische systemen te bestuderen of te meten. Ook door zelf ideeën uit te werken. Met alle controles, valstrikken en overwegingen zoals een positieve en negatieve controle, artefacten opsporen, inductieve en deductieve aanpak ...
Tijdens de lessen Evolutie leer je om de waargenomen diversiteit van het leven te begrijpen in een evolutieve context. Gedurende de introductielessen wordt aangetoond dat er voldoende wetenschappelijke argumenten zijn om de evolutieleer te aanvaarden. Argumenten voor het creationisme en “Intelligent Design” versus evolutie worden besproken. Verschillende soort-concepten en een reeks mechanismen worden besproken: natuurlijke selectie, seksuele selectie, artificiële selectie, adaptatie, radiatie, soortvorming en uitroeiing. Aan de hand van voorbeelden en oefeningen wordt geïllustreerd hoe fylogenetische bomen geanalyseerd kunnen worden in het kader van vragen rond moleculaire evolutie, biogeografie, co-evolutie ... Ten slotte worden ook voorbeelden besproken die de variatie in snelheid van morfologische en moleculaire evolutie verduidelijken.
In deze cursus komt de student in aanraking met de experimentele biologie. In groep worden, onder steriele omstandigheden, manipulaties uitgevoerd zoals het opgroeien en isoleren van bacteriële stammen, mutaties aanbrengen en isoleren of gentransfer tussen bacteriële stammen. De resultaten van deze experimenten worden besproken aan de hand van een rapport en een presentatie. Daarnaast
krijgen studenten een introductie in de bio-informatica waar biologische vraagstukken worden opgelost door kennis uit de informatica toe te passen op biologische data. De student leert verbanden leggen tussen de kennis uit de hoorcolleges en de gebruikte technieken in de moleculaire biologie.
Na je bacheloropleiding ben je helemaal ingeburgerd in het VUB-ecosysteem. Klaar dus om een afstudeerrichting te kiezen en een autoriteit te worden in een vakgebied naar jouw keuze.
Als je deze afstudeerrichting kiest, verdiep je je twee jaar lang in de onderzoeksmethoden die gebruikt worden om de ecologie en evolutie van organismen te bestuderen die gevonden worden in diverse ecosystemen. Experten brengen met veel enthousiasme hun kennis over rond individuele organismen, populaties, diersoorten en ecosystemen. Ze gebruiken hiervoor recente inzichten en hun actieve onderzoekservaring in biodiversiteit, ecologie van gewervelde en ongewervelde dieren, evolutionaire ecologie, biogeografie, plantenecologie, plant-dier interacties, conservation genetics van populaties en natuurbeheer.
Je kan deze afstudeerrichting in het Nederlands of Engels volgen, maar de meerderheid van de vakken binnen de Nederlandstalige master worden nog steeds in het Engels gedoceerd.
Bekijk voor meer informatie de opleidsingspagina van de Master Biology.
Deze afstudeerrichting is alleen beschikbaar in het Engels.
Some of the world’s finest herpetologists have joined forces to organise this unique programme in Herpetology. You will be in a stimulating environment, with fellow students and top scientists sharing your passion for amphibians and reptiles. The goal of this programme is to prepare you in a unique way for a professional career in herpetology, but due to the integrative approach and embedding of this option in a standard Biology programme, your degree leaves doors open for any other career in Biology.
Bekijk voor meer informatie de opleidsingspagina van de Master Biology.
Deze afstudeerrichting is alleen beschikbaar in het Engels.
This option deals with the interaction between humans and their natural environment. It addresses an international audience of students and offers a course programme that, as well as scientific topics, addresses methodological, socioeconomical and political aspects. It provides the ideal basis for young scientists who would like to play a key role in dealing with human ecological challenges in their home countries.
Bekijk voor meer informatie de opleidsingspagina van de Master Biology.
In deze afstudeerrichting richt je je op de studie van de ontwikkeling van planten en dieren, microbiologie, cell signaling pathways en kankercellen, stamcelbiologie, menselijke biologie, virologie en immunologie. In de verschillende vakken leer je over de verscheidene niveaus van de biologische organisatie, van volledige organismen tot aan het moleculaire niveau. Studenten kiezen deze afstudeerrichting niet enkel om gespecialiseerde inzichten te krijgen in deze topics, maar ook om de labovaardigheden te verwerven die nodig zijn om deel te nemen aan geavanceerd onderzoek. De ervaren docenten en moderne apparatuur zorgen ervoor dat de VUB het ideale oefenterrein is, zodat je na afstuderen uitstekende kansen hebt om een PhD aan te vatten of aan de slag te gaan in de biotech of farmaceutische industrie.
Je kan deze opleiding in het Nederlands of Engels volgen, maar de meerderheid van de vakken binnen de Nederlandstalige master worden nog steeds in het Engels gedoceerd.
Bekijk voor meer informatie de opleidsingspagina van de Master Biology.
Deze afstudeerrichting is alleen beschikbaar in het Engels.
TROPIMUNDO is an EC-funded and excellence-labeled Erasmus Mundus Masters Course in Tropical Biodiversity and Ecosystems. We bring together top institutes and universities, with long-standing worldwide expertise in tropical rainforests and woodlands and in tropical coastal ecosystems. Students can focus on botany, zoology and integrative ecosystem approaches in institutions worldwide in two Master years, of which an entire semester is spent in the tropics.
Bekijk voor meer informatie de opleidsingspagina van de Master Biology.
Met je bachelordiploma Biologie kan je ook kiezen voor:
Molecular Biology
Molecular biology is a rapidly developing discipline. It stands at the crossroads of chemical, biological, physical and computational sciences and focuses on the understanding of cellular processes, biological molecules and their interactions. Lees meer op Master of science in molecular biology.
Oceans and Lakes
Master of Marine and Lacustrine Science and Management (Gemeenschappelijk diploma van Vrije Universiteit Brussel, Universiteit Gent en Universiteit Antwerpen). Lees ook meer op hun eigen website www.oceansandlakes.be
Educatieve Master
Zou je graag voor de klas staan en heb je een passie voor biologie? Ga dan voor een educatieve master. Ontdek het programma.
Eigen aan de opleiding is het opdoen van praktijkervaring door regelmatig op excursie te gaan!
Tijdens de excursies maak je niet alleen kennis met de plaatselijke biodiversiteit, je leert ze ook plaatsen in een bredere ecologische en biogeografische context. Naast praktische ervaring leer je samenwerken in groepen om afgelijnde onderzoeksopdrachten uit te voeren. Een correcte en volledige wetenschappelijke verslaggeving komt natuurlijk ruimschoots aan bod, zowel mondeling als schriftelijk, net als de tegenstrijdigheid in wetenschappelijke bronnen.
Via het doorklik menu hieronder kan je de opleidingsfiches raadplegen. Hier vind je een overzicht van de vakken, toelatingsvoorwaarden en structuur van de opleiding.
Leerresultaten zijn de beoogde kennis en inzicht, vaardigheden en attitudes die je dient te beheersen na het afronden van een opleiding. Wil je meer weten over de specifieke leerresultaten van de opleiding?
Wil je je kans op slagen zo groot mogelijk maken? Dan maak je best een goede studiekeuze. Maar hoe doe je dat precies? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanningen. Gelukkig helpt de VUB je door het bos de bomen te zien.
Vraag je je af wat het verschil is tussen Biologie en Bio-ingenieur? Kort gezegd gaat het over het verschil tussen een ingenieur en een wetenschapper.
WETENSCHAPPER: BIOLOOG
Een bioloog is net als een fysicus en een chemicus een exacte wetenschapper die zich inzet om inzichten te verwerven in het ontstaan en in de evolutie van het leven, in de moleculaire mechanismen die leven mogelijk maken en in de processen die het samenleven van soorten in ecosystemen sturen. Hij/zij zoekt creatieve oplossingen om het verlies aan biodiversiteit en de gevolgen van klimaatsverandering te beperken. Dit vereist een belangrijke integratie van fysische, chemische en geologische processen. Biologen doen onderzoek op verschillende niveaus: van molecule en cel tot een volledig ecosysteem. Biologen £maken nieuwe moleculen, beschrijven nieuwe soorten maar onderzoeken ook hoe we soorten en ecosystemen beter kunnen beschermen. Hij/zij heeft oog voor maatschappelijke problemen en onderzoekt eventueel de impact van de mens op de biosfeer.
BIO-INGENIEUR
Een bio-ingenieur gaat interessante eigenschappen of metabolismen bij planten, dieren of micro-organismen in een andere context gebruiken om nieuwe toepassingen te ontwikkelen. Om later op industriële schaal of op een commercieel rendabele manier te kunnen werken heeft een bio-ingenieur in opleiding meer vakken gerelateerd aan fysica, chemie en ook economie. In de discipline van de moleculaire biologie vervagen de verschillen tussen biologen, bio-ingenieurs en biomedische wetenschappers wel. Deze bio-wetenschappers zijn samen actief in onderzoek naar nieuwe medicijnen of moleculaire technieken.
Twijfel je aan je voorkennis? Er zijn verschillende manieren om je klaar te stomen voor de start.
Basisvaardigheden wiskunde
Wiskunde is vaak een van de grote knelvakken voor studenten in hun eerste jaar. Wie eventuele tekorten in zijn voorkennis wiskunde niet heeft kunnen wegwerken tegen de start van het academiejaar, kan hier tijdens het jaar nog aan werken. Binnen de opleiding Biologie kan je het keuzevak “Basisvaardigheden wiskunde” in het eerste semester volgen. Studenten worden intensief begeleid in het verwerven van essentiële wiskundige vaardigheden en bij het maken van oefeningen.
Je lesrooster zal afhangen van de keuzevakken die je opneemt, maar dit voorbeeldrooster geeft al een goed idee.
Op ons studentenportaal kan je de lesroosters bekijken van dit academiejaar, deze kunnen natuurlijk nog veranderen.
Let op: het uiteindelijke rooster kan aangepast worden in functie van wijzigingen in de COVID19 maatregelen van de VUB.
Justine Vansynghel, Student Ambassador Biologie
“Tijdens mijn studies gingen mijn ogen pas echt open: Biologie is veel meer dan allerlei leuke weetjes over organismen. In het labo, op excursie, in de lessen of door wetenschappelijke artikels te lezen leer je de levende wereld begrijpen en doorgronden. De excursies wakkeren ieder jaar mijn zin in veldwerk aan en het verbreedt ook mijn blik op m’n leefwereld, op alles wat rondom mij gebeurt. Vakken als wiskunde, fysica en chemie staan misschien niet op iedereen zijn verlanglijstje maar ze zorgen er wel voor om de processen te kunnen begrijpen of te bestuderen en zo je inzicht te verdiepen.“
Voor al het VUB nieuws en de ontwikkelingen op onze campus, neem zeker eens een kijkje op onze nieuwspagina vubtoday!
Voorkennistoetsen met directe feedback...
Voorkennistoetsen met directe feedback...
Voorkennistoetsen met directe feedback...
Voorkennistoetsen met directe feedback...
Een internationale studie-ervaring, alleen voor de happy few? Niet bij ons. Omdat wij weten hoe belangrijk zo’n buitenlandse ervaring is voor je persoonlijke ontwikkeling, je academische vorming én voor je professionele carrière, willen we elke student de kans geven om de wijde wereld in te trekken.
Tijdens je opleiding doe je heel wat (internationale) praktijkervaring op, zowel in onderzoekslaboratoria als in het veld. Ecologische excursies in België, in het buitenland (Noord-Frankrijk en Zuid-Europa) en eventueel zelfs op de zee verruimen reeds vanaf het eerste bachelorjaar je horizon.
In het eerste jaar duik je de duinen in en verken je de rotskusten in Noord-Frankrijk. Nadien bezoek je de belangrijkste Belgische natuurreservaten. Je gaat ook mee met een onderzoeksschip en trotseert de wilde Noordzee op zoek naar marien leven.
Later, in je eerste Masterjaar maak je kennis met de flora en fauna van het Middelands Zeegebied, tijdens een tiendaagse excursie naar het Griekse vasteland, Kreta of Zuid-Spanje (afstudeerrichtingen ‘Ecology and Biodiversity' en 'Herpetology'). De studenten van de afstudeerrichting Herpetology gaan in hun tweede masterjaar zelfs op expeditie in het Amazonewoud!
Smaakt het naar meer? Je hebt ook de mogelijkheid om een semester of een volledig academiejaar les te volgen aan een andere Europese universiteit via het bekende Erasmus+-programma. Wil je het verder zoeken? Ook voor een uitwisseling buiten Europa zijn er mogelijkheden. Je kan bovendien ook voor je stage kiezen voor een verblijf in het buitenland.
Bovendien gaan sommige studenten op veldwerk in het buitenland voor hun masterproef. Zo waren er recent thesisprojecten in Griekenland, Kenia, Zambia, Costa Rica, Bolivia, Sri Lanka, Vietnam en op de Galapagos. Ook voor dergelijke projecten zijn er beurzen beschikbaar, dus informeer zeker naar de mogelijkheden.
Beeld je in. Je studies zijn prima verlopen en je mag je masterdiploma in ontvangst nemen. Je glimt van trots, en terecht. Want met dat diploma van jou ben je gewapend als geen ander om de arbeidsmarkt op te gaan. Maar welke richting ga je uit? Je hebt verrassend veel mogelijkheden en ook hier staat de VUB je bij.
Een (master)diploma in de Biologie, behaald aan de VUB, opent daarbij niet alleen deuren op de arbeidsmarkt, de bijkomende opleiding laat je ook toe om je verder te specialiseren in het domein van je interesse, zonder het multi-disciplinaire karakter van hedendaagse biologie te verwaarlozen.
Het is een vaakgehoorde misvatting dat je met een masterdiploma in de Biologie weinig succes hebt op de arbeidsmarkt. Of dat je praktisch zeker in het onderwijs terecht komt. Niets is minder waar. Als Master in de Biologie van de VUB heb je talrijke troeven op de arbeidsmarkt. Zo heb je naast een veelzijdige, parate kennis ook talrijke vaardigheden opgebouwd waardoor je na afstuderen in volgende sectoren terecht kan:
1. Onderzoek
Het grootste deel van de afgestudeerde biologen begint zijn/haar loopbaan als onderzoeker. Dit kan aan een universiteit, bv. door het aanvangen van een doctoraat. Biologen worden ook aangesteld in klinische laboratoria, ziekenhuizen, musea, onderzoeksinstellingen (bv. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Instituut voor Tropsiche Geneeskunde, Vlaams Instituut voor de Zee, Instituut voor Landbouw
en Visserij Onderzoek) en biotechnologische of farmaceutische bedrijven.
2. Bedrijfswereld
Heel wat biotechnologische en farmaceutische bedrijven stellen biologen tewerk om toegepast onderzoek uit te voeren of onderzoeksproejcten te leiden. Zo kan je aan de basis staan van nieuwe toepassingen of nieuwe medicijnen. In deze sector werk je vaak samen met bio-ingenieurs of biomedische wetenschappers.
3. Milieubeleid, natuurbeheer en educatie
Een groot aantal biologen kom ook in beleidsfuncties terecht. Zo zijn biologen op gemeentelijk, provinciaal, federaal en Europees niveau actief betrokken in het milieubeleid. Ook nationale parken en natuurreservaten doen beroep op biologen voor beheer, advies en educatie.
4. Onderwijs
Wil je toch je passie en enthousiasme voor biologie doorgeven aan een volgende generatie, dan kan dat natuurlijk ook. Ongeveer 13-14% van de afstuderende biologen kiest ervoor om voor de klas te staan. Dit kan zowel in het secundair onderwijs als aan een hogeschool. De VUB heeft een Specifieke Lerarenopleiding van 60 studiepunten waarvan je al al 15 studiepunten kan opnemen in je bachelor via keuzevakken en de overige 45 studiepunten via de afstudeerrichting onderwijs in je master. Je kan er natuurlijk ook voor opteren om de lerarenopleiding af te werken na je master Biologie terwijl je al voor de klas staat.
Lees hier de brochure met 100 beroepen voor biologen en geografen.
Dat je je masterdiploma behaald hebt, dat is een hele prestatie. Maar ook daarna kun je je kennis aan de VUB blijven bijspijkeren. Zo biedt de universiteit maar liefst 21 master-na-masteropleidingen aan en heel wat postgraduaten. Een aanbod dat niet alleen ruim is, maar ook bijzonder hoogwaardig. En dus een extra troef op je cv!
Philippe Büscher,
Licenciaat Biologie, afgestudeerd in 1979,
Diensthoofd Eenheid Diagnostiek van Parasieten aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde, Antwerpen
“Ik werk aan de ontwikkeling van diagnostica voor tropische ziekten, o.a. slaapziekte, leishmaniase, ziekte van Chagas. De mensen die effectief die ziekten moeten opsporen geven daarbij de richting aan. Bijvoorbeeld: heb je een test nodig waarmee je de parasiet kunt zien (via de microscoop) of is het voldoende dat je antistoffen als reactie op de parasiet, of antigenen of genetisch materiaal van de parasiet kunt aantonen? Op basis van die informatie ontwikkelen we een test, liefst zo simpel mogelijk. Elk prototype test moet geëvalueerd worden, in het labo en in de klinische praktijk, vooraleer de test op grote schaal kan aangemaakt en gebruikt worden. We hebben al een aantal tests die gemakkelijk op het terrein toe te passen zijn en waarvoor dus geen laboratorium nodig is. We proberen er nu vooral te zorgen dat de nieuwe tests zeer specifiek zijn, d.w.z. dat een positief testresultaat betekent dat de onderzochte persoon ook ziek is. Soms is dit zeer moeilijk omdat niet alle mensen die met een parasiet besmet zijn ook daadwerkelijk ziek zijn of zullen worden (gezonde dragers) en vermits de behandeling zo toxisch is dat je die niet wil toepassen op mensen die niet ziek zijn.”
We verwelkomen je graag op een van de onthaalmomenten voor nieuwe studenten. Zo maken we je vanaf dag één wegwijs op de VUB. Heb je nu al een vraag voor de VUB? Hieronder vind je alvast wat informatie om je op weg te helpen.
Een student zal deze begrippen meer dan eens tegenkomen in documenten of mails, maar wat willen ze nu eigenlijk zeggen?
Bachelor
Om aan een bacheloropleiding te beginnen moet je eerst en vooral over een diploma secundair onderwijs beschikken. ASO, TSO, KSO of BSO doet er eigenlijk niet toe, maar voor een BSO diploma heb je wel meer nodig dan een getuigschrift.
Schakel-, voorbereidingsprogramma & master
Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het schakelprogramma of directe toegang tot de master, bekijk dan de pagina 'programma' van de opleiding van jouw voorkeur. Hier vind je een overzicht van de opleidingsfiches. Hierin staat telkens een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleiding.
Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen of vakkenpakketten, neem dan contact op met de studietrajectbegeleider van de opleiding.
In februari en maart organiseren we online infosessies over de opleiding. Je maakt kennis met de opleiding, krijgt een korte presentatie over het programma en we maken uitgebreid de tijd voor een live Q&A zodat al je vragen gesteld én beantwoord kunnen worden.
Volg onderstaand stappenplan:
De online infosessie zal doorgaan via Microsoft Teams. Je kan ook gewoon deelnemen via de browser versie van microsoft teams. We raden je aan om de link te openen in de browser van Google (Chrome).