Wat is computerwetenschappen?

Computerwetenschappen is de studie van de fundamenten voor het beheren van informatie, en voor het oplossen van problemen door middel van computersystemen. Aangezien een probleem op 101 manieren aangepakt kan worden, moet een computerwetenschapper daarbij voortdurend keuzes maken. De oplossing moet foutloos en snel zijn, maar ook makkelijk aan te passen en te onderhouden zijn. Om dat te kunnen realiseren zijn bepaalde technieken, principes en methoden voorhanden. Bij het ontwikkelen van software stelt men zich vragen zoals:

• Hoe vertalen we een menselijke aanpak naar een door de computer begrijpbare taal?
• Met welke technische, menselijke, en financiële aspecten moeten we rekening houden?
• Hoe kunnen we persoonlijke informatie beschermen tegen misbruik?
• Hoe kunnen we er zeker van zijn dat de software doet wat het hoort te doen?
• Hoe maken we de software intelligent zodat deze onze voorkeuren leert en zich aanpast?
• Hoe zorgen we ervoor dat de software ook op de kleinste toestellen past?
• Of, kunnen we de software versnellen door deze over meerdere computers te verspreiden?

Al deze aspecten komen in de opleiding aan bod, vanuit zowel een wetenschappelijk als een eerder praktisch perspectief. We bestuderen programmeertalen en databanken, algoritmen en oplossingsstrategieën voor problemen, ontwikkelingsmethoden en verificatietechnieken voor software, alsook de economische gevolgen van de invoering van informatica-oplossingen in de maatschappij. 

We beginnen met computationeel denken ...

De wereld barst van de complexe problemen, die moeilijk te beschrijven en nog moeilijker op te lossen zijn. Computationeel denken stelt je in staat systematisch na te denken over zulke problemen én hun oplossingen. Complexiteit wordt beheersbaar dankzij decompositie in deelproblemen, dankzij abstractie tot de essentie en dankzij vergelijking met problemen waarvoor de oplossingen al gekend zijn. Door denkstappen duidelijk neer te schrijven en te ordenen, wordt je gedachtengang explicieter en duidelijker.

Uiteindelijk kom je via deze methode tot een oplossing in de vorm van een algoritme dat ook door een computer uitgevoerd kan worden. Uiteraard vinden ook wij het leuker om bij het oplossen van een probleem zo snel mogelijk de computer te gebruiken: daarom leren wij je computationeel denken aan de hand van Scheme, een ogenschijnlijk eenvoudige programmeertaal, die echter krachtiger is dan eender welk alternatief. Deze redelijk eigenzinnige keuze laat je toe om meer gangbare talen als Python, Java en JavaScript in sneltempo te leren.

... en eindigen met een toegangsticketje voor een interessante master!

Tijdens de eerste lesweken maken we vrij bescheiden programma’s die eenvoudige problemen oplossen, zoals bijvoorbeeld het berekenen van de uit de wiskunde bekende reeks van Fibonacci-getallen. Tegen het einde van het eerste semester kan je echter al een realistisch programma maken. Zo ontwikkel je in het vak ‘Programmeerproject 1’ zelfstandig een spelletje zoals Pacman of Angry Birds. Doorheen je bachelor leren we je telkens nieuwe principes bij zoals objectgericht programmeren in de tweede bachelor, die je toelaten steeds moeilijkere problemen op te lossen met steeds interessantere programmeerconcepten.

Na je bachelor stoomt de éénjarige master je klaar voor een job in het bedrijfsleven. Of laat de tweejarige master je toe je te verdiepen in één van vier specialisaties. Twitter en Instagram? Dat is data management en analytics. Zelflerende verkeerslichten? Zij gebruiken technieken uit de artificiële intelligentie. Alerte bewakingscamera's? Dat zijn beeldverwerkingsalgoritmen uit de multimedia. Google? Zij brengen Google Docs dankzij zelf ontwikkelde programmeertalen van hun datacenters naar je smartphone.

Wist je dat ...

• de VUB met haar opleiding Informatica dé pionier in Vlaanderen was? Zij werd reeds in 1978 opgericht!  Lees meer over deze pioniersperiode in VUBToday.
• ons curriculum afgetoetst werd en volledig voldoet aan de richtlijnen opgesteld door ACM en IEEE, de twee belangrijkste internationale verenigingen van professionele computerwetenschappers?
• onze master in de Ingenieurswetenschappen is en je dus de titel van burgerlijk ingenieur oplevert? 
• Pattie Maes één van onze alumni is? Zij is een wereldautoriteit op het gebied van innovatieve mens-computer interactie.
• Felix Van de Maele, een andere alumnus, in 2019 door De Tijd tot persoon van het jaar verkozen werd? Zijn VUB spin-off is bovendien de eerste Belgische eenhoorn, een bedrijf dat reeds voor de beursgang 1 miljard dollar waard is.
• onze schakelprogramma’s heel populair zijn bij hogeschoolstudenten (professionele bachelor informatica of multimedia) en ook mogelijk zijn voor werkstudenten in avondonderwijs?
• bij het onderwijs in de computerwetenschappen bijna uitsluitend vrij beschikbare software wordt gebruikt, zodat de studenten niet op kosten worden gejaagd?
• je de meest laagdrempelige vorm van studiebegeleiding vindt bij de studentenvereniging Infogroep? Het uitgangspunt is simpel: studenten helpen studenten. Daarnaast is er professionele begeleiding vanuit het Studiebegeleidingscentrum (SBC).
• je samen met je medestudenten kan proeven van het bruisende Brusselse studentenleven? Dat kan zowel via studentenvereniging Infogroep als via de facultaire studentenvereniging Wetenschappelijke Kring (WK).
• er in februari 2018 volgens een enquête van de federatie voor technologiebedrijven, Agoria, zo'n 30.000 openstaande vacatures waren voor ICT experten in ons land?
• het gemiddeld maandelijks brutosalaris van een universitaire informaticus volgens StatBel in 2016 van 4.666€ voor een ontwikkelaar tot 7.160€ voor een manager varieerde? Dat is flink meer dan het Belgisch gemiddelde van 3.489€.
• je ons ook op Facebook en op Twitter kan volgen?

Hoe zit de opleiding in elkaar?

Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een overzicht van de vakken uit de bachelor vind je in het schema hieronder. Voor een gedetailleerde beschrijving van elk vak verwijzen we je door naar de opleidingspagina.  Neem ook eens een kijkje naar een voorbeeld van je toekomstig uurooster!

Een greep uit het programma

Structuur van computerprogramma’s
In dit vak leren we je computationeel denken aan de hand van Scheme, een programmeertaal met een eenvoudige maar uiterst krachtige syntax die ons toelaat om de meest geavanceerde programmeerconcepten onder de knie te krijgen. Zowel functionele, imperatieve als objectgerichte programmeerstijlen passeren in één semester de revue. Het zal dan ook niemand verbazen dat deze taal in maart 2018 het voorblad haalde van ‘Communications of the ACM’, het belangrijkste wetenschappelijke tijdschrift in ons domein.

Interpretatie van computerprogramma's 
Dit vak buigt zich over het ontwerp van programmeertalen. Wist je dat programmeertalen eigenlijk programma's zijn die een ander programma als invoer nemen en dat uitvoeren? Door het uitvoerende programma te veranderen, bepalen we zélf wat onze programmeertaal wel en niet kan.

Programmeerproject 
In dit vak leer je zelfstandig een klein programma, doorgaans een retro-computerspelletje, ontwikkelen. Er wordt veel belang gehecht aan de kwaliteit van het programma. Zo dient het goed leesbaar, herbruikbaar, uitbreidbaar en gedocumenteerd te zijn. Je moet het eindresultaat ook in levende lijve demonstreren en mondeling toelichten.

Discrete Wiskunde
Een belangrijk onderdeel van dit vak is de grafentheorie. Een graf bestaat uit een verzameling knopen waarvan sommigen verbonden zijn door pijlen. Deze kennen veel toepassingen binnen de computerwetenschappen. Zo vormen de profielen van gebruikers van sociale media bijvoorbeeld een graf, sorteert Google zoekresultaten aan de hand van het aantal pijlen dat naar een pagina leidt, en kan er zelfs het volledige verloop van een spelletje Risk mee voorspeld worden. 

Artificiële Intelligentie
Dit vak introduceert een reeks fundamentele technieken. Je leert over kennisrepresentatie, bewijs en inferentie (zowel logisch als statistisch), lokale en globale zoektechnieken inclusief genetische algoritmen, decision tree learning en neurale netwerken. Uiteindelijk gebruik en bouw je zelf een klein AI-systeem.

Wat na je bachelor?

Na je bachelor Computerwetenschappen of je schakeljaar, heb je de keuze tussen de 1-jarige Master Toegepaste Informatica en de 2-jarige Master in de Ingenieurswetenschappen: Computerwetenschappen met 4 specialisaties. De 1-jarige master is voor werkstudenten ook mogelijk in avondonderwijs. De 2-jarige master is ook beschikbaar in een Engelstalige variant:  Master of Applied Sciences and Engineering: Computer Science.

Master in de Toegepaste Informatica

Deze eenjarige opleiding biedt vakken aan die toegespitst zijn op het formuleren en het ontwikkelen van de geschikte softwareoplossing voor een breed gamma aan problemen. Als master in de Toegepaste Informatica kun je onder andere aan de slag in de industrie, in de dienstensector, bij de overheid, en als consultant (en als je je opleiding aanvult met een lerarenopleiding, ook in het onderwijs). Als je reeds werkt, kun je deze opleiding volgen in avondonderwijs.

Master in de Ingenieurswetenschappen: Computerwetenschappen

Deze opleiding laat je toe om te specialiseren in een deeldomein van de computerwetenschappen. Het programma bereidt je zowel voor op een carrière als specialist binnen de software-industrie, als op een onderzoekscarrière, en dit evengoed in de academische wereld als in de industrie. Het is een master in de Ingenieurswetenschappen en dus levert het je de titel van burgerlijk ingenieur op. Binnen deze tweejarige master volg je een gemeenschappelijke kern van vakken, en kies je daarbovenop één specialisatie uit vier mogelijke specialisaties. De vier specialisaties zijn:

• Artificiële Intelligentie
• Data Management en Analytics
• Multimedia
• Software Languages and Software Engineering

Leerresultaten

Leerresultaten zijn de beoogde kennis en inzicht, vaardigheden en attitudes die je dient te beheersen na het afronden van een opleiding. Wil je meer weten over de specifieke leerresultaten van de bachelor opleiding? Lees er hier meer over.

Het programma beoogt om de houders van een academisch bachelordiploma de in het artikel II.141. van de Codex Hoger Onderwijs bedoelde algemene wetenschappelijke competenties en wetenschappelijk-disciplinaire basiskennis bij te brengen die vereist zijn om de beoogde masteropleiding aan te kunnen vatten.

Het programma beoogt om de houders van een professioneel bachelordiploma de in het artikel II.141. van de Codex Hoger Onderwijs bedoelde algemene wetenschappelijke competenties en wetenschappelijk-disciplinaire basiskennis bij te brengen die vereist zijn om de beoogde masteropleiding aan te kunnen vatten.

Wil je meer weten over de specifieke leerresultaten van de master opleiding? Lees er hier meer over.

Overstijg je grenzen

We leren je niet alleen over de grenzen van je specialisatie of je vakgebied heen te stijgen: je kan ook over de grenzen van Vlaanderen heen stijgen door een semester lang aan een buitenlandse universiteit, bv. in Duitsland, Spanje, Zweden of Zwitserland te gaan studeren.

Jobuitwegen

De vraag naar hooggeschoolde informatici overstijgt nog steeds het aanbod. De Belgische economie heeft een grote nood aan informatici allerhande. Met een universitair diploma Computerwetenschappen of Toegepaste Informatica kun je alle kanten op. Je kan werken in één van de vele softwarebedrijven, maar ook op de afdeling informatica van bedrijven of overheidsdiensten buiten de ICT sector zoals het bankwezen, de gezondheidssector, de transportsector, ... Een eigen zaak opstarten behoort eveneens tot de mogelijkheden, of je start als lesgever in het reguliere onderwijs of het bedrijfsleven. Tenslotte kan je fundamenteel of toepassingsgericht onderzoek verrichten en werken aan een doctoraat. Enkele mogelijke functies van een computerwetenschapper:

• De ICT-consultant analyseert concrete problemen bij bedrijven en overheidsinstellingen, en stelt een nieuw project voor als oplossing of brengt aanpassingen aan een bestaand ICT project. Organisatorische processen worden op die manier verbeterd en vaak vereenvoudigd.

• De ICT-analist bestudeert tijdens de voorstudie van een ICT project de behoeften van de klant en zet deze om in een plan voor een concrete oplossing, inclusief een raming van de benodigde inspanningen en kosten. Vaak werken zij in tandem met de architect.

• De ICT-architect tekent de blauwdrukken voor de software-oplossing uit. Dit werk is te vergelijken met dat van een bouwkundig architect, die de technische en de functionele structuur van een gebouw uittekent.

• De ontwikkelaar verfijnt en vertaalt de blauwdrukken voor de software-oplossing naar een programma, vaak in team- verband met meerdere ontwikkelaars.

• De databasemanager is verantwoordelijk voor het ontwerp en het beheer van de databanken in het ICT project, met een nadruk op het vrijwaren van de efficiëntie van opvragingen en de veiligheid van de opgeslagen gegevens.

• De webspecialist is gespecialiseerd in ICT projecten met webgebaseerde software-oplossingen, zoals portalen, e-commerce systemen, e-government systemen, en e-learning systemen.

• De projectmanager is verantwoordelijk voor de algemene opvolging van het ICT project, zoals het contact met de klant en de leveranciers, de coördinatie van alle medewerkers, en het respecteren van het lastenboek en de deadlines.

• De data scientist analyseert gegevens teneinde er inzichten uit te distilleren, en combineert daarbij technieken uit de computerwetenschappen en de statistiek. Deze technieken vinden alsmaar vaker commerciële toepassingen, alsook in tal van andere vakgebieden zoals bio-informatica.

• De onderzoeker draagt bij tot de vooruitgang van de computerwetenschappen. Het vakgebied is nog in volle ontwikkeling en er is geen gebrek aan uitdagingen. Als onderzoeker kan men aan de slag aan een universiteit, in een onderzoeksinstituut, of in een bedrijf met een onderzoeksafdeling.

Afgestudeerd, okee. Maar nooit meer studeren, nee.

Dat je je masterdiploma behaald hebt, dat is een hele prestatie. Maar ook daarna kun je je kennis aan de VUB blijven bijspijkeren. Zo biedt de universiteit maar liefst 21 master-na-masteropleidingen aan en heel wat postgraduaten. Een aanbod dat niet alleen ruim is, maar ook bijzonder hoogwaardig. En dus een extra troef op je cv!

Wil je zeker het bedrijfsleven in en je optimaal voorbereiden? Neem dan zeker eens een kijkje naar de opleidingen Innoverend Ondernemen en Bedrijfskunde!

Toelatingsvoorwaarden en individuele studietrajecten

Bachelor
Om aan een bacheloropleiding te beginnen moet je eerst en vooral over een diploma secundair onderwijs beschikken. ASO, TSO, KSO of BSO doet er eigenlijk niet toe, maar voor een BSO diploma heb je wel meer nodig dan een getuigschrift.

Schakel-, voorbereidingsprogramma & master
Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het schakelprogramma of directe toegang tot de master, bekijk dan de pagina 'programma' van de opleiding van jouw voorkeur. Hier vind je een overzicht van de opleidingsfiches. Hierin staat telkens een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleiding.

Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen of vakkenpakketten, neem dan contact op met de studietrajectbegeleider van de opleiding.