Er wordt heftig gedebatteerd over klimaat in alle geledingen van onze maatschappij, maar een duidelijk plan rond hoe België de transitie van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie (HEN) kan maken is er niet. De cijfers tonen nochtans duidelijk aan dat België de klimaatdoelstellingen wel degelijk kan halen en energieneutraal kan worden. Op voorwaarde dat we niet enkel overschakelen naar HEN-productie (dit zijn essentieel zon en wind) maar ook vier belangrijke maatregelen nemen:
- Minder energieconsumptie, o.a. door onze huizen voldoende te isoleren
- Aanpassen van ons gebruik aan de beschikbaarheid
- Opslag van energie voorzien
- De capaciteit van internationaal elektriciteitstransport doen toenemen, eventueel zelfs intercontinentaal
De wetenschappelijke berekeningen hierachter vindt u op: https://www.wtnschp.be/wetenschap/natuur/klimaat/belgie-kan-de-klimaatdoelstellingen-halen/
Samengevat komt de totale nood aan energieproductie uit hernieuwbare bronnen voor een klimaatneutraal België op ongeveer 270 TWh/j te liggen. Hoe kunnen we die energieproductie via HEN in de toekomst realiseren?
We gaan uit van de vervanging van fossiele brandstoffen door voornamelijk elektriciteit. Een zeer realistische berekening brengt ons bij 30 TWh/j voor windturbines, vooral de capaciteit op zee zal de komende jaren nog meer dan verdubbeld worden. Zonne-energie zal in de toekomst het leeuwendeel van de elektriciteitsproductie verzorgen met ongeveer 120 TWh/j, haalbaar tegen 2030. In totaal kunnen we dus rekenen op een productie van meer dan 150 TWh/j tegen 2030. Om ook de rest van onze energiebehoeften te dekken zal er echter nog veel meer nodig zijn, zo’n 120 TWh/j.
De studie toont aan dat het potentieel van HEN zeer groot is, maar dat de toepassing ervan niet eenvoudig is. Eerst moeten we daarom zelf zoveel mogelijk hernieuwbare energie produceren. De boodschap voor alle burgers is daarom: “Plaats fotovoltaïsche zonnepanelen en eventueel ook een zonneboiler!” Vervolgens moeten we de behoeften minimaliseren door onder andere af te stappen van de wegwerpeconomie.
Een belangrijk probleem bij hernieuwbare energie is dat de elektriciteitsproductie niet altijd overeenstemt met het moment dat we de elektriciteit nodig hebben. Zonne-energie wordt bijvoorbeeld tijdens de dag en vooral in de zomerperiode geproduceerd. De korte-termijn opslag kan gerealiseerd worden door batterijen, maar op langere termijn opslaan moet via chemische weg gebeuren. Technisch bestaat de mogelijkheid om overschotten van elektriciteit om te zetten in waterstof en verder methaan en/of methanol. Deze producten, die via hernieuwbare energie verkregen zijn, kunnen dan later opnieuw zorgen voor elektriciteit. Om deze producten te bewaren, moeten er wel eerst nog enorme opslagruimtes voorzien worden. Bij fossiele brandstoffen heeft de natuur dit voor ons gedaan, maar nu moeten we dat zelf doen. Daarnaast zal er samengewerkt moeten worden om bijvoorbeeld warmteoverschotten nuttig te gebruiken en moet het internationale elektriciteitsnet uitgebreid worden.
Deze studie toont aan dat het potentieel van HEN zeer groot is, maar dat de toepassing ervan toch niet zo eenvoudig is. Maar met een doorwrocht plan met stevige maatregelen waaraan we met zijn allen werken, moet het lukken onze klimaatdoelstellingen te halen.
In de media:
- België kan klimaatdoelen halen: deze vier maatregelen zijn nodig (De Morgen)
- Enkel met ambitieus energieplan én inspanningen van burgers kan België klimaatdoelstellingen behalen (HLN)
- VUB-onderzoekers geloven dat België klimaatdoelstellingen kan halen (Knack)
- VUB-onderzoekers geloven dat België klimaatdoelstellingen kan halen (Metro)
Wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel staan klaar met oplossingen voor het klimaat. Je leest er alles over op www.vub.be/klimaat.