VUB onderzoekt maatschappelijke waarde van topsport in Vlaanderen
Topsport inspireert Vlamingen tot het beoefenen van sport. Bovendien fungeren onze topsporters als rolmodellen voor de gewone Vlaming. Dat blijkt uit een breed bevolkingsonderzoek van de VUB in samenwerking met Sport Vlaanderen, naar de maatschappelijke waarde van topsport. “De resultaten zijn duidelijk. De Vlaming is overwegend positief over de impact van topsport op het sport- en beweeggedrag van de bevolking. En de overgrote meerderheid van de Vlamingen geeft aan dat olympische topsporters rolmodellen zijn voor jongeren,” zegt VUB-professor Veerle De Bosscher, die het onderzoek leidt.
De resultaten zijn te lezen in het deelrapport over de relatie tussen topsport en breedtesport van de VUB-onderzoeksgroepen SPLISS en SASO, onder leiding van VUB-professor Veerle De Bosscher. Voor dit deelrapport werd in februari 2021 een tweede bevolkingsbevraging gehouden bij duizend Vlamingen. Er werd specifiek gepolst naar sportvoorkeuren en -kennis, welke topsporters als rolmodel fungeren, betalingsbereidheid aan en de maatschappelijke impact van topsport. Het deelrapport maakt deel uit van een groter onderzoek, waarbij tussen januari 2020 en maart 2022 maandelijks korte en gerichte steekproeven bij telkens duizend Vlamingen doorgevoerd worden. Er vinden ook vijf ‘grote’ meetmomenten plaats: in februari 2020, februari 2021, juli 2021, september 2021 en februari 2022.
“Doordat de metingen op meerdere momenten plaatsvinden, kunnen we een mogelijke samenhang met de timing van topsportevenementen en successen in bepaalde sporttakken detecteren. De meetmomenten in juli en september zijn extra interessant, omdat ze net voor en net na de Olympische Spelen van Tokio in augustus vallen. In maart 2022 eindigt het onderzoek en komt de onderzoeksgroep met de definitieve resultaten naar buiten”, legt De Bosscher uit.
Eerste resultaten: Topsport doet sporten
De resultaten van dit deelrapport uit de tweede meting tonen aan dat topsport een aanmoedigend en inspirerend effect heeft op het sport- en beweeggedrag van jongeren. 80% van de respondenten vindt goede topsportprestaties een bron van inspiratie om jongeren aan het sporten te krijgen. Drie op de vijf Vlamingen geeft aan dat topsportsucces niet-sportende jongeren kan aanzetten tot sporten óf sportende jongeren kan motiveren om dat te blijven doen. “Zien sporten, doet sporten”, zegt Vlaams minister van Sport Ben Weyts. “Topsportprestaties stimuleren Vlamingen om zelf te gaan sporten of om intensiever te bewegen.”
75% van de Vlamingen vindt dat olympische topsporters rolmodellen zijn voor jongeren; 90% bestempelt paralympiërs als inspiratiebron voor jongeren met een beperking. "Bijna de helft van de Vlamingen is fan van een topsporter. Net zoals uit de eerste meting blijft Nafi Thiam de absolute favoriete. Ook Nina Derwael behoudt haar tweede plaats. Enkel de derde plaats wordt ingenomen door wielrenner Wout Van Aert, daar tijdens de eerste meting Greg Van Avermaet op die plaats prijkte. 38 procent van de Vlamingen verwacht dat hun favoriete topsporter zich actief inzet om jonge sporttalenten te inspireren. Iets meer dan een op de vier Vlamingen wil dat hun favoriet zich inzet om niet-sportende jongeren en jongeren in kwetsbare posities aan het sporten te krijgen”, aldus De Bossche.
Topsport en ‘breedtesport’ versterken elkaar
Iedere topsporter is ooit begonnen als ‘breedte’sporter: dit is de sport voor iedereen. En breedtesporters laten zich inspireren door succesvolle topsporters. Toch staat deze samenhang onder druk. Voor steeds meer Vlamingen staat sportbeoefening namelijk los van wedstrijden of competities. Zij doen aan sport voor hun gezondheid en fitheid. Of om plezier te maken en te genieten van het samenzijn, zonder te denken aan winnen en presteren.
“Maar de inspiratiewaarde van topsport blijft overeind. De sportfan en de sportbeoefenaar blijven onafscheidelijk, “ besluit De Bosscher
Prof. dr. Veerle De Bosscher, Drs. Jens De Rycke, Drs. Eva Gielen, Prof. Dr. Inge DeromOnderzoekseenheid SPLISS (Sports Policy factors Leading to International Sporting Success) en SASO (Sport and Society)