Ravish Kumar (1974) is een Indiase journalist en mediapersoonlijkheid. Hij begon zijn carrière als brievenvertaler. Later gaf hij als reporter het volk een stem en de Indiase journalistiek zijn waardigheid. Maar voor premier Modi begon zijn onafhankelijke verslaggeving ongemakkelijk te worden. In 2015 kreeg hij doodsbedreigingen, een jaar later werd zijn tv-zender NDTV India verboden door Modi. Maar hij bleef zijn werk verderzetten tot 2022, toen NDTV als een van de laatste onafhankelijke media werd overgenomen door een regeringsgezinde tycoon.
Laureaat Difference Day Honorary Title for Freedom of Expression 2023
Ravish Kumar is een Indiase journalist en mediapersoonlijkheid die zijn carrière begon als brievenvertaler. Later gaf hij als reporter het volk een stem en de Indiase journalistiek zijn waardigheid. Maar voor premier Modi begon zijn onafhankelijke verslaggeving ongemakkelijk te worden. In 2015 kreeg hij doodsbedreigingen, een jaar later werd zijn tv-zender NDTV India verboden door Modi. Maar hij bleef zijn werk verderzetten tot 2022, toen NDTV als een van de laatste onafhankelijke media werd overgenomen door een regeringsgezinde tycoon. Hij was vanop de eerste rij getuige hoe journalistiek in India zijn democratische functie verloor en transformeerde tot een propagandamachine. Kumar heeft een Youtube-kanaal, waar hij elke avond te zien en te horen is om de vrije journalistiek uit te dragen.
In hetzelfde jaar dat India het 75-jarig bestaan van zijn onafhankelijkheid vierde, kreeg Ravish Kumar de Difference Day Honorary Title 2023. De dag voor de uitreiking genoot hij van de vrijheid tijdens een 1 mei-stoet in Brussel. Even verderop hield een man een plakkaat omhoog met daarop ‘Free Julian Assange’. Dit soort gevechten voor rechten zijn volgens Kumar ook een gevecht voor vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om je uit te spreken over wat verkeerd is. Maar deze vrijheid staat vandaag over de hele wereld onder druk. “Instituties falen in het beschermen van het recht op meningsuiting en van deze die van mening verschillen. Niet alleen instituties maar ook familiale en sociale verbanden nemen in de naam van religie steeds vaker het recht in eigen hand en houden zo het recht op meningsuiting onder controle.” De publieke ruimte om kritiek uit te oefenen wordt hierdoor kleiner en kleiner. Door het uiten van meningen riskeert men politieke en sociale uitsluiting.
Het recht op vrije meningsuiting kan slechts gedijen in een democratie, beweert Kumar. Wie erin slaagt de democratie buitenspel te zetten, zal ook geen behoefte aan andere meningen hebben. Een robuust media-ecosysteem is dan ook essentieel voor een goed functionerende democratie. Maar steeds vaker zijn media een tool geworden in handen van de staat. Een boer die protesteert tegen de overheid, wordt in India al gauw uitgemaakt voor terrorist, ziet zijn banktegoeden geblokkeerd en zijn rechten afgenomen.
In India zegt premier Modi dat democratie geen systeem is, maar een geloof. “Regeringen zijn niet meer in democratie geïnteresseerd, hoogstens op papier”, volgens Kumar. Hij vraagt zich openlijk af wie er eigenlijk bang is van het recht op meningsuiting? “De man aan de leiding die alle winsten in eigen zak wil steken, de man die de ongelijkheid groot wil houden”, luidt zijn antwoord. “Het doel van deze leiders is vrij simpel. Ze willen dat het overgrote deel van de bevolking op het bestaansminimumniveau blijft en dat ze daar ook nog eens dankbaar voor zijn.” Het controleren van de media verzekert machthebbers ervan dat de armen slecht geïnformeerd blijven. Want hoe meer armoede in de samenleving, hoe groter de kloof tussen kennis en informatie. “Hoe kunnen de armen dan participeren in een democratie?” De job van journalist is in India dan ook bijzonder uitdagend geworden want veel journalisten werden al veroordeeld tot gevangenisstraffen. De pers speelde in India een grote rol bij het vormen van de democratie en in het vechten voor de vrijheid van meningsuiting. “Vandaag heeft de pers de vrijheid. Maar het is een vrijheid om de democratie te vernietigen, om de gelijkheidsprincipes aan te vallen, om leugens en haat te verspreiden, om de stem van de oppositie en het protest te versmachten.”
Wereldwijd zijn we getuigen van een criminalisering van de mediaruimte. Media zijn bereid om haat te verspreiden, wie aan de top staat heeft de politieke touwtjes in handen. “Mocht de media-industrie werkelijk geïnteresseerd zijn in democratie en haar waarden, dan moet het zich afvragen wat zij en de mediatycoons werkelijk bijdragen aan de democratie.” De grens tussen partijpolitiek en journalistiek is vaag geworden. “Journalistiek is geen onderdeel van de democratie meer, maar een zaak van enkelingen. Die enkelingen die aan serieuze onderzoeksjournalistiek deden, zitten nu zonder werk, worden onderbetaald of lopen persoonlijk gevaar. We moeten voor hen opkomen, hen steunen. Deze Honorary Title komt mij niet toe, maar wel al die journalisten die moedig verder werken onder steeds grotere risico's.”
Bronnen: acceptance speech en laudatio Difference Day 2023
